Αμέσως μετά την εναρκτήρια τελετή του ετησίου συνεδρίου του Ελληνικού Κολεγίου Καρδιολογίας, με πλησίασε ένας υπάλληλος του ξενοδοχείου όπου γινόταν το συνέδριο και με ρώτησε: «Γιατί λέτε, όταν βλέπουμε 2-3 στενώσεις στη στεφανιογραφία, να μην τις εξαφανίζουμε με το μπαλονάκι; Δεν είναι προτιμότερο να είναι φυσιολογική η αρτηρία παρά να υπάρχουν οι στενώσεις;» Και συνέχισε: «Εγώ, έχω βάλει 4 stents και είμαι καλά».Ομολογώ πως είναι πολύ δύσκολο να απαντήσεις και να πείσεις έναν άνθρωπο όταν έχει μια λογικοφανή
απορία. Ο,τι και να του πεις περί κατευθυντηρίων οδηγιών, πολυκεντρικών μελετών και παθοφυσιολογίας της αθηρωματικής πλάκας, είναι πολύ δύσκολο να γίνουν αντιληπτά από το μη γιατρό. Αναγκάστηκα να του δώσω ένα πειστικό παράδειγμα. Σε ένα δάσος υπάρχουν 2-3 ξερά δέντρα. Αυτά το καλοκαίρι είναι ευκολότερο να πάρουν φωτιά και να καταστραφεί το δάσος. Εάν κόψεις αυτά τα δέντρα, ελαττώνεις την πιθανότητα πυρκαγιάς; Πρακτικά, δεν την ελαττώνεις καθόλου, εάν δεν εξαφανίσεις όλους τους αποξηραμένους θάμνους. Οι θάμνοι είναι εκείνοι που θα κάψουν το δάσος. Ετσι συμβαίνει και με τις αρτηρίες. Οι θάμνοι είναι οι μικρές στενώσεις του 10-20%, που πολλές φορές δεν φαίνονται ούτε με την κλασική στεφανιογραφία. Αυτούς τους θάμνους πρέπει να τους διατηρείς υγρούς με νερό ή να τους εξαφανίσεις, για να μην αποτελέσουν εστία πυρκαγιάς. Ετσι και οι μικρές στενώσεις σταθεροποιούνται και δεν σπάνε εύκολα, δεν φλεγμαίνουν όταν ο άρρωστος θεραπεύεται με τα σωστά φάρμακα και ιδιαίτερα με τις στατίνες.
Δεν ξέρω πόσο έπεισα το φίλο που είχε την απορία αλλά δεν μπόρεσα εκείνη την ώρα να του δώσω ένα πιο ζωντανό παράδειγμα.
Ομως, για να μιλήσω και με απλούστευση επιστημονική για το τι πραγματικά συμβαίνει με τις αρτηρίες, θα αναφέρω μια τελευταία δημοσίευση από το αναμφισβήτητου κύρους ιατρικό περιοδικό «New England Journal of Medicine». Στη μελέτη αυτή γίνεται σύγκριση της φαρμακευτικής θεραπείας με την εμφύτευση ειδικού stent σε στενώσεις των αρτηριών του εγκεφάλου. Συγκεκριμένα, σε 451 ασθενείς με πρόσφατο εγκεφαλικό επεισόδιο και με στένωση του αυλού της υπεύθυνης αρτηρίας του εγκεφάλου από 70-99%, έγινε τυχαιοποιημένα ένα μήνα φαρμακευτική θεραπεία ή φαρμακευτική θεραπεία και εμφύτευση ειδικού stent. Το περίεργο ήταν πως τόσο η επιβίωση των ασθενών σε μια παρακολούθηση περίπου ενός έτους όσο και η πιθανότητα ενός νέου εγκεφαλικού επεισοδίου ήταν καλύτερα στην ομάδα που είχε λάβει φαρμακευτική θεραπεία. Τα αποτελέσματα, συνδυασμένα με αποτελέσματα άλλων μελετών που αφορούν στενώσεις των αρτηριών του λαιμού (καρωτίδων), καθιστούν αναγκαία την πιστή εφαρμογή των κατευθυντηρίων οδηγιών. Και τούτο γιατί οι κατευθυντήριες οδηγίες προσδιορίζουν τις υποομάδες των ασθενών που μπορούν να ωφεληθούν από την εμφύτευση ενός stent. Αντίθετα, η γενίκευση είτε προς τη μία είτε προς την άλλη κατεύθυνση της θεραπείας, δεν οδηγεί στην επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος. Ετσι, διαβάζοντας κάποιος τις εξελίξεις μέσα από τη διεθνή βιβλιογραφία, αντιλαμβάνεται πόσο σοφή ήταν η ρήση του Ιπποκράτη για την εποχή που δεν υπήρχαν ούτε stents ούτε κατευθυντήριες οδηγίες. Ο Ιπποκράτης έλεγε, αποδίδοντας τα λόγια του στη νεοελληνική, ότι όσες παθήσεις δεν μπορούν να θεραπευτούν με φάρμακα, θα πρέπει να επιχειρείται η θεραπεία τους με επεμβάσεις και ότι πάντα το καλύτερο φάρμακο είναι ο σωστός γιατρός. Εχουν περάσει 2.500 χρόνια από τότε, εντούτοις η φιλοσοφία της Ιατρικής παραμένει αναλλοίωτη.
Αναρτήσεις
