Εως την τελευταία στιγμή «σβήνονταν και γράφονταν» οι τελικές (;) ρυθμίσεις που τροποποιούν για πολλοστή φορά το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την αντικαπνιστική πολιτική της χώρας μας και εκτός απροόπτου, μεθαύριο ο υπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Ανδρέας Λοβέρδος θα ανακοινώσει τις αποφάσεις, με την ελπίδα ότι αυτή τη φορά ο νόμος θα εφαρμοσθεί και δεν θα ευτελισθεί στην πράξη.Η ηγεσία του υπουργείου Υγείας, εξετάζοντας τα δεδομένα από τη μέχρι σήμερα ανεπιτυχή εφαρμογή της απαγόρευσης του καπνίσματος στα
καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, προσανατολίζεται στη θέσπιση της δυνατότητας εξαγοράς του «καπνίζειν» από τους καταστηματάρχες –με την προοπτική τα έσοδα να διοχετευθούν στο ΕΣΥ– καθώς και στην εντατικοποίηση των ελέγχων εφαρμογής του νόμου. Ο βασικός προβληματισμός αφορά στο αν η «εξαγορά» –που θα έχει τη μορφή φόρου και πιθανότατα θα καταβάλλεται ανά σεζόν– θα αφορά μόνο τα μεγάλα νυχτερινά κέντρα και τα καζίνο (όπου η απαγόρευση ούτως ή άλλως προς το παρόν δεν ισχύει) ή θα επεκταθεί σε μικρότερα μπαρ ή και καφετέριες.
Οπως έχει δηλώσει ο κ. Ανδρέας Λοβέρδος, από την εξαγορά του «καπνίζειν» στα μεγάλα νυχτερινά κέντρα και στα καζίνο, το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι θα «αντληθούν» περί τα 50 - 60 εκατομμύρια ευρώ υπέρ των δημοσίων νοσοκομείων. Σε κάθε περίπτωση, το υπουργείο Υγείας για να προχωρήσει σε αυτές τις αλλαγές πρέπει να λάβει το «πράσινο φως» με δεδομένη τη θέση του πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου υπέρ τις αυστηρής εφαρμογής της πλήρους απαγόρευσης του καπνίσματος.
Αντιδράσεις
Οι κυοφορούμενες από το υπουργείο Υγείας αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο προκάλεσαν ήδη έντονες αντιδράσεις από τους μη καπνιστές, τους ειδικούς γιατρούς, αλλά παραδόξως και από τους ίδιους καταστηματάρχες, που κάνουν λόγο για ένα επιπλέον «χαράτσι».
Ο πρόεδρος της συντονιστικής αντικαπνιστικής επιτροπής του υπ. Υγείας, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής Σχολής Αθηνών κ. Παναγιώτης Μπεχράκης, μιλώντας στην «Κ», δήλωσε αιφνιδιασμένος και εξέφρασε την πλήρη αντίθεσή του σε οποιαδήποτε απόπειρα αλλαγής του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου για το κάπνισμα. Οπως επισημαίνει, «τέτοιου είδους σκέψεις δηλώνουν μειωμένη προάσπιση της δημόσιας υγείας, τόσο για τους πελάτες των κέντρων διασκέδασης όσο και για τους εργαζόμενους σε αυτά». Και τονίζει: «Δεν είναι δυνατόν τα συμφέροντα της νύχτας να διαμορφώνουν πολιτική δημόσιας υγείας στη χώρα μας». Ο ίδιος ζητεί «να σταματήσει η επιδεικτική ανεπάρκεια των μηχανισμών ελέγχου», σημειώνοντας ότι «αυτό προϋποθέτει πολιτική βούληση που, όπως φαίνεται, είναι ασθενής».
Αντίθετοι στην εξαγορά του «καπνίζειν» δηλώνουν και οι καταστηματάρχες. Οπως επεσήμανε στην «Κ» ο γραμματέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων κ. Γιώργος Καβαθάς, «δεν μπορούμε να συναινέσουμε σε επιπλέον οικονομική επιβάρυνση. Πρόκειται ουσιαστικά για “χαράτσι” και δεν είμαστε διατεθειμένοι ως κλάδος να κλείσουμε τις μαύρες τρύπες του ΕΣΥ».
Απόπειρες
Η έως σήμερα πορεία της ελληνικής αντικαπνιστικής νομοθεσίας σε ό, τι αφορά τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «κακόηχο ακορντεόν»: πολλές νομοθετικές απόπειρες για μέτρα απαγόρευσης του καπνίσματος που ουδέποτε έγιναν πράξη, αποδεικνύοντας την αδυναμία της ελληνικής πολιτείας να εφαρμόζει τα νομοθετήματά της.
Η πρώτη θεσμική... απόπειρα απαγόρευσης του καπνίσματος σε εστιατόρια, μπαρ, καφετέριες έγινε το 2002, με υπουργική απόφαση που όριζε διαχωρισμό των χώρων σε καπνιζόντων και μη. Η επόμενη απόπειρα έγινε το 2008, με τον νόμο Αβραμόπουλου, που έδινε τη δυνατότητα σε καταστήματα με εμβαδόν μικρότερο των 70 τ. μ. να επιλέγουν εάν θα είναι αποκλειστικά καπνιζόντων ή μη. Το 2010 η πρώην υπουργός Υγείας κ. Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου προχώρησε στην πλήρη απαγόρευση του καπνίσματος (από την 1η Σεπτεμβρίου 2010) με εξαίρεση τα καζίνο και τα νυχτερινά κέντρα άνω των 300 τ. μ. με ζωντανή μουσική, στα οποία δινόταν οκτάμηνη παράταση στην εφαρμογή του νόμου. Επεται συνέχεια.
Κρούσματα ανυπακοής σε ευρωπαϊκά κράτη
Σθεναρή αντίσταση συναντούν σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη οι οδηγίες απαγόρευσης του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους -και όχι αποκλειστικά σε αυτά που οι κάτοικοί τους χαρακτηρίζονται από το μεσογειακό τους ταμπεραμέντο και τη νοοτροπία απειθαρχίας απέναντι στους νόμους.
Στην Ισπανία, η αυστηρή νομοθεσία προβλέπει χρηματικά πρόστιμα όχι μόνο για τους παραβάτες καταστηματάρχες (μέχρι 10.000 ευρώ), αλλά και για τους πελάτες (30 ευρώ) και μέχρι στιγμής διαστάσεις εξέγερσης τείνουν να προσλάβουν οι αντιδράσεις απέναντι στον νόμο, κυρίως από πελάτες παραδοσιακών καφενείων στην ισπανική ύπαιθρο.
Στη Γαλλία, παρότι καταστήματα και κοινό αποδέχθηκαν την επιβολή της απαγόρευσης πριν από τρία χρόνια, πρόσφατη έκθεση της οργάνωσης Δικαιώματα Μη Καπνιστών (NSR) αναφέρει κατακόρυφη αύξηση των καταγγελιών για παραβίαση του νόμου σε χώρους εργασίας και διασκέδασης. Το φαινόμενο αποδίδεται στα χαμηλά πρόστιμα, που δεν ξεπερνούν τα 300 ευρώ για τις επιχειρήσεις-παραβάτες.
Στη Δανία, η καθολική απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους επιβλήθηκε το 2007. Παρ’ όλα αυτά, τα κρούσματα ανυπακοής φαίνεται να εξαπλώνονται, με τον ιδιοκτήτη μπαρ στο προάστιο της Κοπεγχάγης, Βερλόζε, να αμφισβητεί δικαστικά τον νόμο στο ανώτατο δικαστήριο, ελπίζοντας να εξασφαλίσει την εξαίρεση της επιχείρησής του, αλλά και να δημιουργήσει δεδικασμένο για συναδέλφους του.
Στη γερμανική πρωτεύουσα, το Βερολίνο, οι επιχειρήσεις εστίασης με εμβαδόν μικρότερο των 75 τ.μ. είχαν ήδη εξασφαλίσει εξαίρεση από την απαγόρευση το 2008. Παρά την τυπική εκπνοή της εξαίρεσης, οι πελάτες στην πλειονότητα των μπαρ, καφέ και εστιατορίων του Βερολίνου συνεχίζουν να ανάβουν ανενόχλητοι το τσιγάρο τους.
Αναρτήσεις
