Παρασκευή 4 Μαρτίου 2011

Μεταβολικό Σύνδρομο: Τι πρέπει να γνωρίζουμε, του Χριστ.Στεφανάδη*.



obesity02
Το μεταβολικό σύνδρομο χαρακτηρίζεται από τη συνύπαρξη στο ίδιο άτομο μιας ομάδας παραγόντων κινδύνου, οι οποίοι αυξάνουν την πιθανότητα του ατόμου να εκδηλώσει στο μέλλον ένα καρδιαγγειακό νόσημα, όπως έμφραγμα του μυοκαρδίου ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Οι παράγοντες αυτοί περιλαμβάνουν την κεντρικού τύπου παχυσαρκία (τη συσσώρευση λίπους γύρω από την κοιλιά), τη δυσλιπιδαιμία (υψηλές τιμές τριγλυκεριδίων και LDL και χαμηλή τιμή HDL), την αυξημένη αρτηριακή πίεση, την αντίσταση στην ινσουλίνη ή τη μειωμένη ανοχή στη γλυκόζη, την αυξημένη προθρομβωτική κατάσταση (υψηλές τιμές ινωδογόνου και αναστολέα του ενεργοποιητή του
πλασμινογόνου-1) και την αυξημένη προφλεγμονώδη κατάσταση (υψηλές τιμές C-αντιδρώσας πρωτεΐνης). Το μεταβολικό σύνδρομο αναφέρεται συχνά και ως σύνδρομο αντίστασης στην ινσουλίνη.
Οι πέντε βασικοί παράγοντες κινδύνου που συμπεριλαμβάνονται στον ορισμό του μεταβολικού συνδρόμου είναι η κοιλιακή παχυσαρκία, η αυξημένη τιμή των τριγλυκεριδίων του αίματος, η μειωμένη τιμή της HDL, η αυξημένη αρτηριακή πίεση και η υψηλή τιμή του σακχάρου νηστείας. Για να γίνει η διάγνωση του μεταβολικού συνδρόμου, ένα άτομο πρέπει να έχει τρεις από τους πέντε βασικούς παράγοντες κινδύνου. Τα κριτήρια διάγνωσης δεν είναι καθολικώς αποδεκτά. Ανάλογα με την αρχή έκδοσής τους υπάρχουν κάποιες μικρές διαφορές. Πάντως, τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα είναι του Εθνικού Προγράμματος Εκπαίδευσης Χοληστερόλης των Ηνωμένων Πολιτειών. Σύμφωνα με αυτά, η διάγνωση του μεταβολικού συνδρόμου τίθεται όταν συνυπάρχουν τουλάχιστον τρία από τα παρακάτω στοιχεία: 1. Αυξημένη περιφέρεια μέσης (γυναίκες >102 cm, άνδρες >88 cm). 2. Αυξημένα τριγλυκερίδια >150 mg/dL. 3. Μειωμένη HDL («καλή») χοληστερόλη, (άνδρες <40 mg/dL, γυναίκες <50 mg/dL). 4. Αυξημένη αρτηριακή πίεση >130/85 mm Hg. 5. Αυξημένα επίπεδα του σακχάρου νηστείας <100 mg/dL.
Αλλες καταστάσεις που σχετίζονται με την εμφάνιση μεταβολικού συνδρόμου είναι η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, η ηλικία, οι ορμονικές διαταραχές και η γενετική προδιάθεση. Τα άτομα τα οποία πάσχουν από μεταβολικό σύνδρομο, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, έχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν στεφανιαία νόσο, περιφερική αγγειοπάθεια, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και τύπου ΙΙ σακχαρώδη διαβήτη. Πρωταρχικός στόχος της αντιμετώπισης του μεταβολικού συνδρόμου είναι η μείωση του κινδύνου εκδήλωσης καρδιαγγειακής νόσου και τύπου ΙΙ σακχαρώδη διαβήτη. Με αυτό το δεδομένο, είναι σημαντική η μείωση των παραγόντων κινδύνου που προάγουν την εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου, όπως (1) η διακοπή του καπνίσματος, (2) η μείωση της LDL («κακής») χοληστερόλης (με δίαιτα ή με λήψη φαρμακευτικής αγωγής αν αυτό είναι απαραίτητο), (3) η μείωση της αρτηριακής πίεσης (συνήθως με τη βοήθεια συστηματικής φαρμακευτικής αγωγής) και (4) η ομαλοποίηση του σακχάρου νηστείας του αίματος. Επίσης είναι απαραίτητη η αλλαγή των κακών συνηθειών του τρόπου ζωής με στόχο τη δραστική μείωση του σωματικού βάρους (ο δείκτης μάζας σώματος πρέπει να είναι χαμηλότερος από 25 kg/m2), την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας (περπάτημα μέτριας έντασης για τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα) και την κατανάλωση τροφών φτωχών σε αλάτι, κορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλη (ψάρι ή κοτόπουλο ψητό ή βραστό, φρούτα, φρέσκα λαχανικά, όσπρια και χαμηλών λιπαρών γάλατα, τυριά και γιαούρτια).