Περίπου το 20% των εργαζομένων στην Ευρώπη απασχολείται σε επιχειρήσεις με συνεχή 24ωρη εργασία, γεγονός που συνεπάγεται εκ περιτροπής νυχτερινή εργασία. Η νυχτερινή εργασία είναι γνωστό ότι αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την υγεία των εργαζομένων, γιατί είναι στρεσογόνος, ενώ ταυτόχρονα επιδρά αρνητικά στην κοινωνική και οικογενειακή οργάνωση του ατόμου, μειώνοντας έτσι την
προστατευτική του δράση. Τα τελευταία όμως χρόνια, πληθαίνουν οι μελέτες που συσχετίζουν τη νυχτερινή εργασία με διάφορες μορφές καρκίνου. Το 2007, η Διεθνής Ενωση για την Ερευνα του Καρκίνου υποστήριξε ότι η εκ περιτροπής εργασία, που περιλαμβάνει διαταραχή του κιρκαδιανού ρυθμού, πιθανόν να είναι καρκινογόνος στους ανθρώπους και κατέταξε τη νυχτερινή εργασία από εν δυνάμει σε πιθανή καρκινογόνο.
Ο νυχτερινός ύπνος αποτελεί μέρος του 24ωρου κιρκαδιανού ρυθμού, κατά τη διάρκεια του οποίου υπάρχει ορμονική λειτουργία. Διάφορες ορμόνες, όπως η κορτιζόλη, η ACTH και η αυξητική ορμόνη, παρουσιάζουν τις μέγιστες εκκρίσεις τους κατά τη νύχτα. Οι ορμόνες που εκκρίνονται σε μειωμένη ποσότητα κατά τη διάρκεια του ύπνου έχουν καταβολική δράση. Η δε μελατονίνη αποτελεί μια ορμόνη που ρυθμίζει την επέλευση του νυχτερινού ύπνου.
Πρόσφατη επιστημονική ανασκόπηση του θέματος από την καθηγήτρια Α. Λινού και τους συνεργάτες της διαπίστωσε ότι για τον καρκίνο του μαστού υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις συσχέτισης με την έλλειψη του νυχτερινού ύπνου. Η αιτιολογική αυτή συσχέτιση μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι ο φωτισμός κατά τη νύχτα έχει ενοχοποιηθεί από το 1987 ως πιθανόν καρκινογόνος. Για τον καρκίνο του προστάτη, του ενδομητρίου και του παχέος εντέρου, καθώς και για το λέμφωμα, έχουν πραγματοποιηθεί λίγες μεν σχετικές μελέτες αλλά έχουν προκύψει ενδιαφέροντα εργαστηριακά ευρήματα.
Σε ό,τι αφορά τον υπεύθυνο παθοφυσιολογικό μηχανισμό, έχουν υποστηριχθεί διάφορες θεωρίες που περιλαμβάνουν την καταστολή της έκκρισης μελατονίνης από την επίφυση, που μπορεί να συμβάλει στην ογκογένεση και την άμεση καταστολή της λειτουργίας των γονιδίων του κιρκαδιανού ρυθμού, που οδηγεί σε αλλαγές στη ρύθμιση του κυτταρικού κύκλου.
Αν και τα δεδομένα αυτά δεν επαρκούν ακόμα για τη διεξαγωγή αξιόπιστων συμπερασμάτων, η πιθανή καρκινογόνος δράση της νυχτερινής εργασίας θα πρέπει να απασχολήσει τους εργαζομένους σε νυχτερινά ωράρια, καθώς και τους υπεύθυνους εργασιακούς και πολιτειακούς φορείς. Ο ενδεχόμενος επαγγελματικός κίνδυνος θα πρέπει να αποτελεί αντικείμενο εμπεριστατωμένης αξιολόγησης και οι εργαζόμενοι θα πρέπει να είναι ιδιαίτεροι προσεκτικοί και συνεπείς στην εφαρμογή των κανόνων και των μέτρων της πρωτογενούς και δευτερογενούς πρόληψης των καρκίνων.
Ιστοσελίδα Υγείας - Πρόληψης: www.neahygeia.gr
Αναρτήσεις
