Δευτέρα 23 Αυγούστου 2010

Τι πρέπει να ξέρετε για τον ιό του δυτικού Νείλου


Γενικές πληροφορίες για τον πυρετό που προκαλείται από τον ιό του δυτικού Νείλου, εξέδωσε το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, προκειμένου οι πολίτες να ενημερωθούν για τον νέο κίνδυνο που προέρχεται από τα κουνούπια.

Σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ, οι κύριοι ξενιστές του ιού του δυτικού Νείλου στη φύση είναι τα άγρια πτηνά και τα κουνούπια. Ο άνθρωπος μολύνεται κατά κύριο λόγο μέσω του δήγματος κυρίως από το κοινό κουνούπι (Culex spp.). Τα κουνούπια μολύνονται με τον ιό του δυτικού Νείλου όταν τρέφονται από μολυσμένα πτηνά. Η λοίμωξη των ανθρώπων, των αλόγων και άλλων θηλαστικών με τον ιό του δυτικού Νείλου δεν είναι συχνή και τα είδη αυτά δεν αναπτύσσουν υψηλά επίπεδα ιαιμίας. Για το λόγο αυτό ο ιός δεν μεταδίδεται περαιτέρω από αυτά.

Εκτός από την περίπτωση του τσιμπήματος από το κοινό κουνούπι, δεν έχει αναφερθεί μετάδοση του ιού του δυτικού Νείλου από μολυσμένο ζώο στον άνθρωπο.

Στη βιβλιογραφία αναφέρονται μεμονωμένες περιπτώσεις μετάδοσης της λοίμωξης μέσω της μετάγγισης αίματος, μέσω μεταμοσχευθέντων οργάνων, αλλά και κάθετα μέσω του πλακούντα.

Τα συμπτώματα της μόλυνσης από τον ιό του δυτικού Νείλου

Η μόλυνση με τον ιό του δυτικού Νείλου είναι συνήθως ασυμπτωματική και η νόσος εκδηλώνεται συνήθως κλινικά 2-14 ημέρες μετά το δήγμα μολυσμένου κουνουπιού, με συμπτώματα τα οποία ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία του ασθενή:

-παιδιά: ήπιος πυρετός και κακουχία

-νεαροί ενήλικες: μέτριας σοβαρότητας ασθένεια με υψηλό πυρετό, επιπεφυκίτιδα, κεφαλαλγία και μυαλγίες

- ηλικιωμένοι άνω των 70 ετών/ανοσοκατεσταλμένοι: μηνιγγίτιδα/εγκεφαλίτιδα με υψηλό πυρετό, διαταραχή του επιπέδου συνείδησης, σπασμούς, πολυοργανική ανεπάρκεια κλπ

Το 80% των μολυνθέντων με τον ιό του δυτικού Νείλου παραμένουν ασυμπτωματικοί, μόλις το 20% εμφανίζουν συνήθως ήπια νόσο, ενώ <1%> από αυτές που προκαλούνται από πολλούς άλλους ιούς. Έτσι, η διάγνωση είναι αποκλειστικά και μόνο εργαστηριακή.

Η πρόληψη για τον ιό του δυτικού Νείλου στοχεύει κυρίως α) στην ενημέρωση του πληθυσμού σε κίνδυνο, για την λήψη προσωπικών μέτρων προστασίας από τα κουνούπια και β) στη μείωση της έκθεσης των ατόμων στα κουνούπια.

Στην ιστοσελίδα του ΚΕΕΛΠΝΟ από 09/08 έχει αναρτηθεί σχετικό φυλλάδιο για την καλύτερη προστασία των πολιτών από τα κουνούπια (http://www.keelpno.gr/keelpno/2010/id990/protect_mosqfn.pdf ).

Η νοσηλεία ασθενών με τον ιό του δυτικού Νείλου

Σχετικά με την Νοσοκομειακή Νοσηλεία πρέπει να τονιστούν τα εξής:

1. Η νόσος δεν μεταδίδεται από ασθενή σε ασθενή, ούτε από ασθενή στο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό. Η νόσος δεν μεταδίδεται αερογενώς με σταγονίδια. Ακόμα και στην περίπτωση επαγγελματικού ατυχήματος (π.χ. τρύπημα από βελόνα) δεν υφίσταται πιθανότητα μετάδοσης.Συνεπώς δεν απαιτείται η απομόνωση των ασθενών (υπόπτων ή επιβεβαιωμένων) με λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου, ούτε συνιστώνται ειδικά μέτρα επαφής πέραν αυτών που συνιστώνται για όλους τους νοσηλευόμενους ασθενείς.

2. Δεν απαιτείται για την αντιμετώπιση της νόσου από τον ιό του Δυτικού Νείλου νοσηλεία σε εξειδικευμένα νοσοκομεία. Επαρκεί η νοσηλεία σε Κλινικές Γενικού Νοσοκομείου.

3. Η νοσηλεία σε ΜΕΘ συνιστάται στην περίπτωση που η κλινική εικόνα του ασθενούς το επιβάλει. Η νοσηλεία σε ΜΕΘ επίσης δεν απαιτεί εξειδικευμένο Νοσοκομείο ή ειδικά μέτρα μόνωσης και προστασίας του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού.

Η αντιμετώπιση των ασθενών με τον ιό του δυτικού Νείλου

Η θεραπεία για τον ιό του δυτικού Νείλου είναι υποστηρικτική και δεν υπάρχουν ειδικά αντι-ιικά φάρμακα, ούτε διαθέσιμο εμβόλιο. Η ιντερφερόνη άλφα 2β έχει χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση των νευρολογικών επιπτώσεων της νόσου, με αμφιλεγόμενα αποτελέσματα. Η θεραπευτική αυτή αγωγή με ιντερφερόνη άλφα 2β δεν είναι αναγνωρισμένη από το ΕΜΕΑ στην Ευρώπη, ούτε από τον FDA στις Η.Π.Α..(Lewis et al,Pharmacotherapy, 2007 και Chan-Tack et al,Scand J Infect Dis, 2005).

Ιδιαίτερη προσοχή συνιστάται σε ασθενείς με νοσήματα κολλαγόνου που λαμβάνουν θεραπεία με μονοκλωνικά αντισώματα (INFLIXIMAB) για τυχόν επιδείνωση των νευρολογικών εκδηλώσεων του πυρετού από τον ιό του Δυτικού Νείλου. (Chan-Tack et al, J Rheumatology, 2006).

Ο ιός του δυτικού Νείλου στην Ευρώπη και σε παγκόσμιο επίπεδο

Επιδημίες σε ανθρώπους έχουν αναφερθεί στην Αφρική, τη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη, την Αυστραλία και την Ασία. Στο Ισραήλ δηλώνονται ανθρώπινα κρούσματα κάθε χρόνο από το καλοκαίρι μέχρι το φθινόπωρο.

Το 1999 ο ιός ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά στην Νέα Υόρκη και στη συνέχεια μεταδόθηκε σε όλες τις πολιτείες των ΗΠΑ και στον Καναδά. Έκτοτε, χιλιάδες κρούσματα καταγράφονται κάθε χρόνο στη Β. Αμερική, όπου πλέον η νόσος θεωρείται ενδημική, ενώ από το 1999 έχουν καταγραφεί 1065 θάνατοι.

Στην Ευρώπη εκδηλώθηκε η πρώτη επιδημία το 1996 στη Ρουμανία, ενώ σποραδικά κρούσματα σε ανθρώπους έχουν καταγραφεί σε Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία, Τσεχία και Ουγγαρία. Συρροές κρουσμάτων λοίμωξης από τον ιό του ΔΝ με εκδηλώσεις εγκεφαλίτιδας εμφανίζονται στην Ευρώπη από το 2008, σε περιοχές της Ιταλίας, Ουγγαρίας και Ρουμανίας. Το 2010 πιθανά κρούσματα έχουν δηλωθεί μέχρι τώρα από την Πορτογαλία.

Στην Ελλάδα οροεπιδημιολογικές μελέτες (δεκαετία 1980, 2007) έχουν αναδείξει την ύπαρξη αντισωμάτων κατά του ιού του δυτικού Νείλου σε περίπου 1% του υγιούς πληθυσμού από περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας.

Προκαταρκτική εκτίμηση κινδύνου για τον ιό του δυτικού Νείλου

Με βάση τα σημερινά δεδομένα, η φετινή εμφάνιση περιστατικών λοίμωξης από ιό του Δυτικού Νείλου στη χώρα μας πιθανώς οφείλεται στη μεγάλη αύξηση του πληθυσμού των κουνουπιών στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας, ενώ από παλαιότερες μελέτες υπάρχουν ενδείξεις ότι ο ιός κυκλοφορεί στην περιοχή από πολλά χρόνια.

Γιατί φέτος και γιατί στην Κεντρική Μακεδονία;

Πιθανώς λόγω των υδρο-μετεωρολογικών συνθηκών. Οι υψηλές θερμοκρασίες και η υψηλή υγρασία είναι παράγοντες που ευνόησαν την αύξηση του πληθυσμού των κουνουπιών, κυρίως στην Κεντρική Μακεδονία λόγω των γεωγραφικών της χαρακτηριστικών.

Τι εξελίξεις αναμένονται;

Σε άλλες χώρες όπου έχουν εμφανιστεί περιστατικά λοίμωξης από ιό του Δυτικού Νείλου, η περίοδος αυξημένης συχνότητας της νόσου είναι κυρίως από Ιούνιο έως Σεπτέμβριο.

Εκτιμάται λοιπόν ότι και στη χώρα μας θα συνεχίσουν πιθανώς να εμφανίζονται περιστατικά λοίμωξης από ιό του Δυτικού Νείλου έως και τον Σεπτέμβριο.