Τρίτη 27 Ιουλίου 2010

Δεξιός - Αριστερός, του Δημητριου Χ. Παξινου


Πρόσφατα σε συζήτηση για το ασφαλιστικό, συνάδελφος μού τόνισε ότι την ενδιαφέρει πολύ ως ανήκουσα στην Αριστερά, εννοώντας και ταυτίζοντας την αριστερή ιδεολογία με μια μεγαλύτερη ευαισθησία σε θέματα ασφαλιστικά - εργασιακά και όλα τα συναφή.

Δεν γνωρίζω αν η δογματική αντιμετώπιση της ιδεολογίας είναι στη Δυτική Ευρώπη, όπως στη χώρα μας, που εύκολα κατατάσσεται στη μία ή την άλλη πλευρά και κατ’ επέκταση στους καλούς ή στους κακούς. Γνωστή άλλωστε η έκφραση «Αυτός είναι δεξιός, αλλά καλός» και το αντίστροφο. Κάπως έτσι με διαιρέσεις και αφορισμούς σχηματίζονται και οι κομματικοί στρατοί, με την αναγκαία επισήμανση ότι ο εμφύλιος λειτούργησε και ακόμη σχεδόν λειτουργεί σε κάποιες σχολές διαιρετικά, διχαστικά, επιτυγχάνοντας το επιθυμητό, δηλαδή τον κομματικό έλεγχο.

Μ’ αυτό δεν ισχυρίζομαι ότι δεν υπάρχουν ιδεολογικές διαφορές σε κρίσιμα θέματα κοινωνικά, πολιτικά, οικονομικά με βάση τα οποία υποτίθεται ότι θα έπρεπε να πορεύονται τα κόμματα και να υλοποιούνται από τις κυβερνήσεις. Απλώς εδώ, ξεπερνούμε το μέτρο, υπερακοντίζουμε τον σκοπό και τελικά γελοιοποιούμε τις όποιες σοσιαλιστικές ή φιλελεύθερες ιδέες προβάλλουμε σχηματικά.

Υπάρχει η εντύπωση ότι σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο αριστερός έχει ιδιαίτερη κλίση, ευαισθησία. Κάτι που μπορεί να ισχύει, αρκεί να μην τα βλέπει χρωματιστά, όπως συνέβαινε με τα κινήματα ειρήνης ή τις επιλεκτικότατες ευαισθησίες Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, που όμως χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση! Είδαν πολλά τα μάτια μας όλα αυτά τα χρόνια και ιδιαίτερα την απομυθοποίηση ιδεολογιών και προσώπων που ως μόνο κίνητρό τους είχαν την ιδιοτέλεια και την εκμετάλλευση της όποιας ιδεολογίας είχε περάσει, αναλόγως της εποχής και των περιστάσεων. Τελικά τι είναι το σύνολο των πολιτών ή μάλλον πώς το αντιλαμβάνονται οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης, και όσοι διοικούν τα κόμματα και τις παραφυάδες τους; Σαν πολτό, μάζα, που εύκολα τη διαχειρίζονται με τη βοήθεια των τηλεκαναλαρχών και των συμβούλων επικοινωνίας που σφυγμομετρούν τις διαθέσεις του κόσμου και αναλόγως κάνουν τις προσφορές τους στους ευκολόπιστους καταναλωτές, που ευκολοξεχνώντας χρεώνουν με κάρτες τον οικογενειακό τους προϋπολογισμό;

Νομίζω δεν απέχει της πραγματικότητας, αφού ο σκοπός των ανωτέρω είναι η άλωση και νομή της εξουσίας, σκοπός που ξεπερνά κάθε ηθικό φραγμό και αγιάζει κάθε μέσο, αρκεί να είναι πρόσφορο για την επιτυχία του. Αναρωτιέμαι αν θέλουν μία σωστά οργανωμένη κοινωνία, αποτελούμενη από ενεργούς πολίτες, από σκεπτόμενους ανθρώπους με παιδεία, που διακρίνουν το κοινωνικά ωφέλιμο, προάγουν και εξελίσσουν την κοινωνία ή από εγωπαθείς ανθρωπόμορφες αμοιβάδες. Ολα αυτά εξαρτώνται από τι παιδεία, τι καλλιέργεια προσφέρουν στα μέλη της κοινωνίας, αν μας θέλουν πολίτες με την ουσιαστική έννοια του όρου. Ολοι μας, άλλωστε, έχουμε κοινές ανάγκες, ίδιες αγωνίες, ένα θεσπισμένο μίνιμουμ δικαιωμάτων με αντίστοιχες αξιώσεις στα βασικά θέματα εκπαίδευσης, υγείας, περίθαλψης, απασχόλησης. Κι αυτά δεν κατατάσσονται σε ξεχωριστές ιδεολογίες, αλλά μπορούμε να τα εντάξουμε στην κοινή συνισταμένη του ανθρωπισμού. Τόσο απλά με παροχές αυτονόητες που έχουν κατοχυρωθεί συνταγματικά σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο και που η έννοιά μας είναι να εξακολουθούν να υπάρχουν και να βελτιώνονται. Συνήθως, όμως, επικαλούνται ιδεολογίες προπαγανδίζουν την αλληλεγγύη και τον ανθρωπισμό, εφόσον όμως τους εξυπηρετεί.

Οι αφορισμοί, οι δογματισμοί έχουν κάνει πολύ κακό. Η Δημοκρατία, για την οποία κόπτονται όλα, ιδεολογίες, κόμματα, ιδέες, έχει κάποιους βασικούς άξονες με αφετηρία και σκοπό τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, που με ρυθμίσεις και μέτρα οφείλει το οργανωμένο κράτος να αναβαθμίζει και όχι να καταρρακώνει. Κι αυτό είναι πρώτιστο καθήκον, δηλαδή να οπλίζεται ο πολίτης με βασικές αρετές και να μάχεται για την ύπαρξή τους. Και τότε η πολιτεία θα ευημερεί προς όφελος των πολιτών της, όπως κι αν αυτοί ονομάζονται, όποια ιδεολογία κι αν επικαλούνται. Διότι οι χρήσιμοι πολίτες έχουν κάνει την υπέρβασή τους από ατομικιστικές αντιλήψεις και αδιέξοδα στερεότυπα, αγωνίζονται για πανανθρώπινα ιδεώδη, που μένουν αναλλοίωτα ανά τους αιώνες, για να μας θυμίζουν τον γνήσιο πολιτισμό του πνεύματος.

* Ο κ. Δημήτριος Χ. Παξινός είναι πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.