Το έμφραγμα του μυοκαρδίου γενικά είναι μια σοβαρή πάθηση. Σήμερα ωστόσο, με τις εξελίξεις της Φαρμακολογίας, της Επεμβατικής Καρδιολογίας και της Καρδιοχειρουργικής, σε καμία περίπτωση δεν έχει τη σοβαρότητα που είχε στο παρελθόν και υπό προϋποθέσεις θεωρείται ιάσιμη πάθηση.
Οφείλεται στην απόφραξη αρτηρίας της καρδιάς (στεφανιαία αρτηρία) από θρόμβο.
Ο θρόμβος συνήθως δημιουργείται πάνω σε αθηρωματική πλάκα που έχει δημιουργηθεί στο τοίχωμα
της αρτηρίας και προκαλεί μικρό ή μεγάλο στένωμα του αυλού. Οι αθηρωματικές πλάκες που «σπάνε» και δημιουργείται ο θρόμβος είναι ειδική κατηγορία αθηρωματικών πλακών, που ονομάζονται «επικίνδυνες».
Τα τελευταία χρόνια οι γνώσεις μας γύρω από τη δημιουργία του θρόμβου και της «επικίνδυνης» αθηρωματικής πλάκας έχουν αυξηθεί πάρα πολύ. Αυτό οφείλεται κυρίως στη χρήση νέων τεχνολογιών για τη μελέτη των αθηρωματικών πλακών. Οι τεχνικές αυτές είναι το ενδοστεφανιαίο υπερηχογράφημα, η οπτική συνεκτική τομογραφία, η θερμογραφία, η μέτρηση της ταχύτητας της ροής του αίματος μέσα στο στεφανιαίο αγγείο κ.ά.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι «επικίνδυνη» αθηρωματική πλάκα να ραγεί και να προκαλέσει θρόμβωση είναι αυτή που έχει λεπτό κάλυμμα (κάψα), περιέχει πολύ λίπος και έχει στοιχεία φλεγμονής (περιέχει πολλά φλεγμονώδη λευκά αιμοσφαίρια και πολλά μικροαγγεία).
**Αλλά πώς δημιουργούνται οι αθηρωματικές πλάκες;
Πολλές μελέτες τις τελευταίες δεκαετίες έχουν αναδείξει τους παράγοντες κινδύνου: την υψηλή χοληστερόλη του αίματος, το κάπνισμα, το σακχαρώδη διαβήτη, την αρτηριακή υπέρταση και την παχυσαρκία.
Εκτός από αυτούς τους βασικούς παράγοντες κινδύνου, η αθηρωμάτωση έχει συνδυαστεί και με άλλους παράγοντες, όπως το στρες, η κατάθλιψη, η κατανομή του σωματικού λίπους κ.ά.
* Ποιος είναι ο ρόλος της κληρονομικότητας;
Είναι γνωστό ότι υπάρχει κληρονομική προδιάθεση. Μέχρι σήμερα δεν είναι γνωστό το γονίδιο ή τα γονίδια που άμεσα σχετίζονται με τη δημιουργία της αθηροσκλήρωσης και της στεφανιαίας νόσου κατ' επέκταση. Μια τελευταία μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο πολύ έγκυρο περιοδικό «Circulation: Cardiovascular Cenetics», προσπαθεί να ρίξει φως στο ανωτέρω ερώτημα. Μελετήθηκαν 906 ασθενείς με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου και 1.015 ασθενείς με αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, με σκοπό να διερευνηθεί πόσο συνδέεται η ύπαρξη ιστορικού εμφράγματος ή εγκεφαλικού στους γονείς των ασθενών. Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι η ύπαρξη ενός γονέα με έμφραγμα αυξάνει τον κίνδυνο κατά περίπου 50% να παρουσιαστεί έμφραγμα στα παιδιά, ενώ η παρουσία εμφράγματος και στους δύο γονείς εξαπλασιάζει περίπου αυτόν τον κίνδυνο. Αντιθέτως, σε ασθενείς με εγκεφαλικό επεισόδιο δεν διαπιστώθηκε κάποια κληρονομική συσχέτιση. Επομένως, φαίνεται ότι μαζί με τους προδιαθεσικούς παράγοντες η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο για την εκδήλωση οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου.
***Ποιο είναι το κλινικό συμπέρασμα από αυτές τις παρατηρήσεις;
Αφού ακόμα δεν μπορούμε να τροποποιήσουμε το γενετικό υπόστρωμα του ατόμου, θα πρέπει να εστιάσουμε στην τροποποίηση των παραγόντων κινδύνου. Δηλαδή, άτομα με κληρονομική προδιάθεση πρέπει με μεγαλύτερη αυστηρότητα να διατηρούν τα λιπίδια του αίματος σε πολύ χαμηλά επίπεδα, να διακόπτουν το κάπνισμα εφ' όσον είναι καπνιστές, να ρυθμίζουν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο το σακχαρώδη διαβήτη (εφ' όσον είναι διαβητικοί), να ελέγχουν την αρτηριακή υπέρταση (εφ' όσον υπάρχει) και το σωματικό βάρος.
Με αυτές τις παρεμβάσεις η δυναμική του κληρονομικού παράγοντα θα περιοριστεί πάρα πολύ.
Ο θρόμβος συνήθως δημιουργείται πάνω σε αθηρωματική πλάκα που έχει δημιουργηθεί στο τοίχωμα
της αρτηρίας και προκαλεί μικρό ή μεγάλο στένωμα του αυλού. Οι αθηρωματικές πλάκες που «σπάνε» και δημιουργείται ο θρόμβος είναι ειδική κατηγορία αθηρωματικών πλακών, που ονομάζονται «επικίνδυνες».
Τα τελευταία χρόνια οι γνώσεις μας γύρω από τη δημιουργία του θρόμβου και της «επικίνδυνης» αθηρωματικής πλάκας έχουν αυξηθεί πάρα πολύ. Αυτό οφείλεται κυρίως στη χρήση νέων τεχνολογιών για τη μελέτη των αθηρωματικών πλακών. Οι τεχνικές αυτές είναι το ενδοστεφανιαίο υπερηχογράφημα, η οπτική συνεκτική τομογραφία, η θερμογραφία, η μέτρηση της ταχύτητας της ροής του αίματος μέσα στο στεφανιαίο αγγείο κ.ά.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι «επικίνδυνη» αθηρωματική πλάκα να ραγεί και να προκαλέσει θρόμβωση είναι αυτή που έχει λεπτό κάλυμμα (κάψα), περιέχει πολύ λίπος και έχει στοιχεία φλεγμονής (περιέχει πολλά φλεγμονώδη λευκά αιμοσφαίρια και πολλά μικροαγγεία).
**Αλλά πώς δημιουργούνται οι αθηρωματικές πλάκες;
Πολλές μελέτες τις τελευταίες δεκαετίες έχουν αναδείξει τους παράγοντες κινδύνου: την υψηλή χοληστερόλη του αίματος, το κάπνισμα, το σακχαρώδη διαβήτη, την αρτηριακή υπέρταση και την παχυσαρκία.
Εκτός από αυτούς τους βασικούς παράγοντες κινδύνου, η αθηρωμάτωση έχει συνδυαστεί και με άλλους παράγοντες, όπως το στρες, η κατάθλιψη, η κατανομή του σωματικού λίπους κ.ά.
* Ποιος είναι ο ρόλος της κληρονομικότητας;
Είναι γνωστό ότι υπάρχει κληρονομική προδιάθεση. Μέχρι σήμερα δεν είναι γνωστό το γονίδιο ή τα γονίδια που άμεσα σχετίζονται με τη δημιουργία της αθηροσκλήρωσης και της στεφανιαίας νόσου κατ' επέκταση. Μια τελευταία μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο πολύ έγκυρο περιοδικό «Circulation: Cardiovascular Cenetics», προσπαθεί να ρίξει φως στο ανωτέρω ερώτημα. Μελετήθηκαν 906 ασθενείς με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου και 1.015 ασθενείς με αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, με σκοπό να διερευνηθεί πόσο συνδέεται η ύπαρξη ιστορικού εμφράγματος ή εγκεφαλικού στους γονείς των ασθενών. Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι η ύπαρξη ενός γονέα με έμφραγμα αυξάνει τον κίνδυνο κατά περίπου 50% να παρουσιαστεί έμφραγμα στα παιδιά, ενώ η παρουσία εμφράγματος και στους δύο γονείς εξαπλασιάζει περίπου αυτόν τον κίνδυνο. Αντιθέτως, σε ασθενείς με εγκεφαλικό επεισόδιο δεν διαπιστώθηκε κάποια κληρονομική συσχέτιση. Επομένως, φαίνεται ότι μαζί με τους προδιαθεσικούς παράγοντες η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο για την εκδήλωση οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου.
***Ποιο είναι το κλινικό συμπέρασμα από αυτές τις παρατηρήσεις;
Αφού ακόμα δεν μπορούμε να τροποποιήσουμε το γενετικό υπόστρωμα του ατόμου, θα πρέπει να εστιάσουμε στην τροποποίηση των παραγόντων κινδύνου. Δηλαδή, άτομα με κληρονομική προδιάθεση πρέπει με μεγαλύτερη αυστηρότητα να διατηρούν τα λιπίδια του αίματος σε πολύ χαμηλά επίπεδα, να διακόπτουν το κάπνισμα εφ' όσον είναι καπνιστές, να ρυθμίζουν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο το σακχαρώδη διαβήτη (εφ' όσον είναι διαβητικοί), να ελέγχουν την αρτηριακή υπέρταση (εφ' όσον υπάρχει) και το σωματικό βάρος.
Με αυτές τις παρεμβάσεις η δυναμική του κληρονομικού παράγοντα θα περιοριστεί πάρα πολύ.
Αναρτήσεις
