Η αλήθεια για το κάπνισμα στα μπαρ και τα εστιατόρια, του Γ.Τούντα.

Πολλοί καπνιστές ισχυρίζονται ότι τα μέτρα για την απαγόρευση του καπνίσματος απέτυχαν και ότι σε όλα τα μπαρ και τα εστιατόρια καπνίζουν.Πολλοί ιδιοκτήτες των κέντρων αυτών ισχυρίζονται ότι η απαγόρευση του καπνίσματος μειώνει σημαντικά τον τζίρο τους και ότι θα τους καταστρέψει οικονομικά.
Πρώτα απ' όλα αυτοί οι δύο ισχυρισμοί δεν μπορούν να ισχύουν ταυτόχρονα. Ή το ένα συμβαίνει ή το άλλο. Στην πραγματικότητα όμως κανένα απ' αυτά δεν ισχύει! Σύμφωνα με την πρόσφατη πανελλαδική έρευνα που πραγματοποιήσαμε στο Κέντρο Μελετών Υπηρεσιών Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, σε συνεργασία με τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, στην

ερώτηση «τις τελευταίες 30 ημέρες, όταν τρώγατε σε εστιατόριο ή ήσασταν σε καφετέρια ή κλαμπ πόσο συχνά βλέπατε κάποιον να καπνίζει;» το 35% απάντησε ποτέ και το 22% σπάνια για τα εστιατόρια και το 26% ποτέ και 15% σπάνια για τα καφέ ή κλαμπ. Αρα, τουλάχιστον στα μισά εστιατόρια δεν υφίσταται έκθεση στο παθητικό κάπνισμα και το ίδιο συμβαίνει στο 41% των καφέ και κλαμπ.
Τα ποσοστά αυτά είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, αν αναλογιστεί κανείς ότι η έρευνα πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο, τον μήνα δηλαδή πριν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές, που όπως ήταν αναμενόμενο, ο αρμόδιος ελεγκτικός μηχανισμός της δημοτικής αστυνομίας είχε χαλαρώσει κάθε σχετική δραστηριότητα, η δε αλλαγή ηγεσίας στο υπουργείο Υγείας είχε δημιουργήσει ελπίδες στους καταστηματάρχες περί αλλαγής ή χαλάρωσης των μέτρων.
Θα πρέπει, επίσης, να αναφερθεί πως σε άλλη έρευνα στα κέντρα εστίασης και διασκέδασης σε 4 μεγάλες πόλεις της χώρας, μετρήθηκαν τα σωματίδια Ρ.Μ. 2.5 που παράγονται από το παθητικό κάπνισμα και διαπιστώθηκε σημαντική μείωση, από 223 μg/m3 τον Απρίλιο του 2010, σε 77 μg/m3 τον Νοέμβριο του 2010, δηλαδή 2 μήνες μετά την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας. Ποιος λέει λοιπόν ότι τα μέτρα απέτυχαν;
Βέβαια, τα ποσοστά αυτά απέχουν αρκετά ακόμα από τη σωστή τήρηση της νομοθεσίας, αλλά είναι σίγουρο πως συνεχώς θα βελτιώνονται, καθώς από τον Ιανουάριο αναλαμβάνουν οι νέες δημοτικές αρχές, ενώ εντείνονται όλο και περισσότερο οι έλεγχοι. Σίγουρα όμως, οι ελεγκτικοί αυτοί μηχανισμοί δεν επαρκούν. Στην πλήρη εφαρμογή των μέτρων θα πρέπει να συμβάλλουν αποφασιστικά και οι ίδιοι οι πελάτες των κέντρων αυτών, απαιτώντας να τηρείται η απαγόρευση αντί να δηλώνουν σε ποσοστό 42,2% ότι δεν θα αντιδράσουν και μόνο σε ποσοστό 17,3% ότι θα διαμαρτυρηθούν στον υπεύθυνο, σε ποσοστό 11% ότι θα κάνουν παρατήρηση στον καπνιστή και σε ποσοστό 1,2% ότι θα καταγγείλουν τους παραβάτες. Η πολύτιμη αξία της υγείας μας επιβάλλει να την υπερασπιζόμαστε ενεργητικά αντί να γινόμαστε παθητικοί παρατηρητές της υπονόμευσής της από το κάπνισμα των διπλανών μας.
Αλλά και οι διαμαρτυρίες των καταστηματαρχών για οικονομική καταστροφή είναι ανυπόστατες γιατί τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οφείλονται στην οικονομική κρίση και όχι στην απαγόρευση του καπνίσματος. Εξάλλου, σε όποια άλλη χώρα εφαρμόστηκαν ανάλογα μέτρα, ο τζίρος έμεινε σταθερός ή αυξήθηκε γιατί οι μη καπνιστές είναι περισσότεροι από τους καπνιστές και γιατί αρκετοί καπνιστές θέλουν να απολαύσουν το φαγητό τους σε καθαρή ατμόσφαιρα.
Και ας μην ξεχνάμε πως το κλίμα στην Ελλάδα προσφέρει πολλές περισσότερες υπαίθριες ή ημιυπαίθριες δυνατότητες από άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Ιστοσελίδα Υγείας - Πρόληψης: www.neahygeia.gr
*Του ΓΙΑΝΝΗ ΤΟΥΝΤΑ, αν. καθηγητή Κοινωνικής Ιατρικής, Κέντρο Μελετών Υπηρεσιών Υγείας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, προέδρου ΕΟΦ