Νέα δεδομένα στη θεραπεία της νόσου σκλήρυνση κατά πλάκας

Η σκλήρυνση κατά πλάκας ή πολλαπλή σκλήρυνση είναι η πιο κοινή και σοβαρή νευρολογική ασθένεια που μπορεί να επηρεάσει κάποιες φορές με δραματικό τρόπο τη ζωή νέων ανθρώπων. Σύμφωνα με τον καθηγητή Νευρολογίας στο πανεπιστήμιο Χάιντριχ, στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας, Pernd Kieseier, από την ασθένεια νοσούν 2,5 εκατ. άνθρωποι παγκοσμίως, ενώ βάσει των νέων δεδομένων τα κρούσματα αυξάνονται συνεχώς, αν και με διαφορετική συχνότητα στην κάθε χώρα.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στη Γερμανία πάσχουν 150.000 άτομα, στη Νορβηγία 200.000 άτομα, ενώ στις μεσογειακές και στις νοτιότερες χώρες που βρίσκονται κοντά στον Ισημερινό τα ποσοστά είναι χαμηλότερα. Παράλληλα σήμερα γνωρίζουμε ότι υπάρχουν διαφοροποιήσεις ακόμη και σε ό,τι αφορά τα κρούσματα μεταξύ
Βορρά και Νότου. Οπως έχει αποδειχθεί, τα κρούσματα αυξάνονται προς τον Βορρά, όπως συμβαίνει και με τις χώρες οι οποίες απομακρύνονται από τον Ισημερινό προς το νότιο ημισφαίριο.
Αγνωστα τα αίτια
Το αίτιο της ασθένειας δεν είναι ακόμα γνωστό. Πιθανολογείται ότι ευθύνεται κάποιος ιός που ενδημεί στις βόρειες χώρες, ενώ άλλοι σχετικοί παράγοντες μπορεί να είναι η ηλιακή ακτινοβολία και τα επίπεδα της βιταμίνης D. Αλλοι ερευνητές καταδεικνύουν γενετικούς λόγους, αποδίδοντας την ασθένεια σε κάποια συγκεκριμένα γονίδια, κάνοντας λόγο για γενετική προδιάθεση χωρίς ωστόσο να θεωρούν τη νόσο απαραίτητα και κληρονομική.
Ειδικότερα και σε ό,τι αφορά τα συμπτώματα της νόσου, ο καθηγητής Pernd Kieseier πιστεύει ότι: «Αν και δεν υπάρχουν συγκεκριμένα συμπτώματα που να θέτουν από μόνα τους τη διάγνωση της νόσου, συχνά υπάρχουν αρχικές ενδείξεις για την ύπαρξή της, όπως κάποια προβλήματα όρασης που παρουσιάζονται στα νεαρά άτομα. Αυτά τα προβλήματα εντοπίζονται αρχικά μόνο στο ένα μάτι, όπου και εκδηλώνεται δυσκολία στην αντίληψη των χρωμάτων και πόνος στις κινήσεις του ματιού, δημιουργώντας τη λεγόμενη οπτική νευρίτιδα. Η οπτική νευρίτιδα συνίσταται σε φλεγμονή του οπτικού νεύρου και αποτελεί συχνό αρχικό σύμπωμα της σκλήρυνσης κατά πλάκας. Αλλα συμπτώματα που συχνά παρουσιάζονται αφορούν περισσότερο την κινητική λειτουργία των ασθενών. Οπωσδήποτε, περισσότερο ευάλωτες στη νόσο είναι οι νέες γυναίκες, αν και επηρεάζονται ακόμη και οι άντρες ηλικίας μεταξύ 25-35 ετών.
Νέες θεραπείες
Σήμερα, στόχος της επιστημονικής κοινότητας είναι η ανάπτυξη και η εφαρμογή νέων θεραπειών, οι οποίες θα βελτιώσουν και θα αναβαθμίσουν την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Στο πλαίσιο αυτό έγινε στο συνέδριο ιδιαίτερη αναφορά στην ουσία φινγκολιμόδη (η οποία πρόσφατα πήρε έγκριση από τον αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων FDA ως θεραπεία πρώτης γραμμής για την καταπολέμηση της Πολλαπλής Σκλήρυνσης). Μία διετής μελέτης φάσης ΙΙΙ κατέδειξε ότι η FTY720 (φινγκολιμόδη) μειώνει σημαντικά τις υποτροπές και επιβραδύνει την εξέλιξη της αναπηρίας, ενώ η καινοτομία της συγκεκριμένης θεραπείας είναι ότι αποτελεί την πρώτη από του στόματος θεραπεία καθώς δεν είναι ενέσιμη.
Η καθηγήτρια από το Ινστιτούτο Καρολίνσκα, και υπεύθυνη ανάπτυξης του φαρμάκου κα Pascal Burtin αναφερόμενη στο προφίλ του νέου σκευάσματος, το οποίο περιέχει τη δραστική ουσία φινγκολιμόδη, υπογραμμίζει ότι: «Το φάρμακο ανήκει στην κατηγορία μιας νέας γενιάς θεραπειών που είναι οι αναστολείς των υποδοχέων S1Ρ. Η βασική λειτουργία αυτών έγκειται στην κατακράτηση των λεμφοκυττάρων μέσα στους λεμφαδένες καθώς επίσης και στη δημιουργία δικλίδων ασφαλείας ώστε να μην κυκλοφορήσουν ελεύθερα στο υπόλοιπο αίμα περιορίζοντας κατ' αυτό τον τρόπο τις βλάβες που προκαλεί η ασθένεια. Η ένδειξή του συγκεκριμένου σκευάσματος αφορά ασθενείς με σκλήρυνση που κάνουν υποτροπές».
Το νέο σκεύασμα είναι μία κάψουλα, που χορηγείται μία φορά ημερησίως και σε οποιαδήποτε ώρα, ανεξάρτητα από τη λήψη τροφής, παρουσιάζοντας σπουδαία αποτελεσματικότητα σε απόλυτα νούμερα. Ειδικότερα, οι μελέτες έδειξαν ότι οι ασθενείς που λάμβαναν τη φινγκολιμόδη σε διάστημα δύο ετών παρουσίασαν μείωση του κινδύνου εξέλιξης της αναπηρίας κατά 30% σε διάστημα δύο ετών. Σε άλλη μελέτη που συγκρίνει τη νέα ουσία φινγκολιμόδη με μία από τις υπάρχουσες θεραπείες, την ιντερφερόνη Β-1a ενδομυϊκώς χορηγούμενη μία φορά την εβδομάδα καταδεικνύεται μείωση των υποτροπών κατά 52 % έναντι της ιντερφερόνης.
Από την άλλη, το γεγονός ότι η νέα θεραπεία χορηγείται πλέον σε μορφή χαπιού, την καθιστά περισσότερο φιλική στους ασθενείς, καθώς οι μέχρι σήμερα θεραπείες ήταν όλες ενέσιμες και επώδυνες, δυσχεραίνοντας την καθημερινή ζωή των ασθενών.
Η αγωγή αναμένεται να κυκλοφορήσει στην Ευρώπη μέσα στο 2011 όταν λάβει έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, ενώ υπενθυμίζεται ότι στην Αμερική έχει ήδη εγκριθεί ως θεραπεία πρώτης γραμμής για την αντιμετώπιση ασθενών με υποτροπιάζουσες μορφές τής σκλήρυνσης κατά πλάκας.