Η Μεταπολίτευση του 1974 δεν αντιμετώπισε μόνο τις συνέπειες του στρατιωτικού πραξικοπήματος του 1967, αλλά, σε μεγάλο βαθμό, και τις συνέπειες του εμφυλίου πολέμου.
Με απλά λόγια, η «παλαιά» μεταπολίτευση σφραγίσθηκε από την ίδρυση ενός γνήσιου δημοκρατικού πολιτικού συστήματος.
Η ανάγκη για νέα μεταπολίτευση προϋποθέτει την κοινή διαπίστωση ότι αυτό το πολιτικό σύστημα δημιουργεί πλέον προβλήματα και αρνητικά φαινόμενα που το ίδιο δεν μπορεί να επιλύσει. Δηλαδή, το πολιτικό μας σύστημα δεν μπορεί να αυτορρυθμισθεί και να διαχειρισθεί τις αδυναμίες και τα ελαττώματά του.
Μια προσπάθεια εφαρμοσμένης αποτίμησης των εν λόγω αρνητικών φαινομένων θα κατέληγε στις ακόλουθες αναφορές:
-Πανθομολογούμενη –διαχειριστική πρωτίστως– αποτυχία των αρχηγικών και συνακολούθως ολιγαρχικών κομμάτων «εξουσίας»
-Διάχυτη διαφθορά ως απότοκο των πελατειακών σχέσεων εκτεταμένου κράτους – κομμάτων -πολίτη
-«Επιρροή» του εκβιάζοντος αριστερισμού
-Κρατικοδίαιτος και κομματικά εξαρτημένος συνδικαλισμός
Τα μόνιμα και παγιωμένα αυτά χαρακτηριστικά στη λειτουργία του κράτους και του κοινωνικοπολιτικού συστήματος δημιούργησαν εν πολλοίς την παρούσα βαθύτατη οικονομική, κοινωνική και εν τέλει θεσμική-πολιτική κρίση, η οποία μετουσιώνεται στην περιρρέουσα μεταξύ των πολιτών αντίληψη απαξίωσης, όχι απλώς ορισμένων πολιτικών, αλλά του συνόλου της πολιτικής.
Σημειώνεται ιστορικά ότι η οικονομική κατάρρευση στα τέλη του 19ου αιώνα δημιούργησε τη φιλελεύθερη ανάταση των αρχών του 20ού.
Ο κόσμος των επιχειρήσεων, ο μόνος που παράγει πλούτο και θέσεις εργασίας, ο κόσμος του επιστημονικού και ακαδημαϊκού χώρου, ο μόνος που αποδίδει ερευνητική γνώση και καινοτομία, οι γνήσιες παραγωγικές δυνάμεις εργασίας και ολίγοι, κατ’ εξαίρεση, από το παρόν πολιτικό προσωπικό, έχουν ασφαλώς την ικανότητα μεταβολής του παρόντος πολιτικού-κομματικού σκηνικού.
Μια ευρύτατη σύμπτωση νέων κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, εφόσον μεταφρασθεί σε πλειοψηφικό αντιπροσωπευτικό συσχετισμό, θα μπορούσε να οδηγήσει σε δημοψηφισματικού και μόνον χαρακτήρα αναθεώρηση του ισχύοντος Συντάγματος, η οποία θα κατέληγε, μεταξύ άλλων, σε αποφασιστική ενίσχυση των προεδρικών σε βάρος των κοινοβουλευτικών χαρακτηριστικών του δημοκρατικού πολιτικού συστήματος.
Η ανάγκη για νέα μεταπολίτευση υπογραμμίζει ένα απλό και αυταπόδεικτο γεγονός: ότι οι ιστορικές συνθήκες έχουν αλλάξει, το έλλειμμα πολιτικής ηγεσίας κατέστη πλέον καθολικό και το δημοκρατικό κεκτημένο της «παλαιάς» μεταπολίτευσης χρειάζεται αλλαγές, εμπλουτισμό και προσαρμογή στις προκλήσεις της νέας εποχής.
Η νέα μεταπολίτευση συνεπώς πρέπει να είναι εγχείρημα επανίδρυσης της Δημοκρατίας και ουσιαστικής μεταρρύθμισης του πολιτικού συστήματος. Δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι ένα πολιτικάντικο πυροτέχνημα, ώστε τελικώς να μην αλλάξει τίποτα.
* Ο καθηγητής Κώστας Ζώρας είναι αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Αναρτήσεις
