Νόσος του Hashimoto...του Γ.Λεγάκη*

Ο θυρεοειδής αδένας εντοπίζεται στο λαιμό, κάτω από τον κρικοειδή χόνδρο ή μήλο του Αδάμ.

Παράγει δύο ορμόνες, τη θυροξίνη ή Τ4 και την τριιωδοθυρονίνη ή Τ3, οι οποίες ρυθμίζουν τον τρόπο που ο οργανισμός μας διαχειρίζεται τις ενεργειακές του ανάγκες. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται μεταβολισμός. Η φυσιολογική θυρεοειδική λειτουργία ρυθμίζεται από έναν άλλο αδένα που ονομάζεται υπόφυση και εντοπίζεται στον εγκέφαλο. Η υπόφυση παράγει τη θυρεοειδοτρόπο ορμόνη, η οποία εκλεκτικά δρα στο θυρεοειδή και
τον διεγείρει με αποτέλεσμα να παράγει τις Τ4 και Τ3.
* Τι είναι η νόσος του Hashimoto;
Η νόσος του Hashimoto ή αλλιώς θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι μια αυτοάνοση νοσολογική οντότητα. Συγκεκριμένα, το ανοσολογικό σύστημα, που έχει σκοπό την προστασία του οργανισμού από οποιοδήποτε βλαπτικό αίτιο, παράγει ουσίες που λέγονται αντισώματα, οι οποίες δρουν ενάντια στο θυρεοειδή αδένα με τελικό αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής της θυροξίνης, που οδηγεί τελικά σε υποθυρεοειδισμό. Επιπλέον, σε σημαντικό ποσοστό παρατηρείται και αύξηση του μεγέθους του θυρεοειδούς ή αλλιώς βρογχοκήλη σε αρχικά στάδια.
Η νόσος του Hashimoto είναι η πιο συχνή αιτία υποθυρεοειδισμού. Μπορεί να συμβεί στον οποιοδήποτε, αλλά συνήθως εμφανίζεται στις γυναίκες και σε άτομα με κληρονομικό ιστορικό. Επιπλέον, σχετίζεται θετικά με την ηλικία.
Ο υποθυρεοειδισμός που εμφανίζεται στη νόσο του Hashimoto διαδράμει με αργό ρυθμό σε μήνες και χρόνια.
Συμπτώματα που σχετίζονται με τη νόσο του Hashimoto:
* Βρογχοκήλη
* Δυσκολία στην κατάποση
* Δυσανεξία στο ψύχος
* Μικρή αύξηση βάρους
* Κόπωση
* Δυσκοιλιότητα
* Ξερό δέρμα
* Εύθρυπτες τρίχες
* Μεταβολές στην έμμηνο ρύση
* Αδυναμία συγκέντρωσης
***Ποιοι είναι οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τη νόσο ;
Εάν δεν χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή, ο υποθυρεοειδισμός που προκαλείται από τη νόσο του Hashimoto μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές όπως:
* Βρογχοκήλη, που οδηγεί σε δυσκολίες στην κατάποση ή και στην αναπνοή.
* Καρδιαγγειακά προβλήματα: αύξηση του μεγέθους της καρδιάς, καρδιακή ανεπάρκεια.
* Δυσλειτουργία του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος που εκφράζεται με: κατάθλιψη, πτώση της λίμπιντο, διαταραχές στην εγρήγορση.
* Μυξοιδηματικό κώμα: μια σπάνια αλλά επικίνδυνη για τη ζωή επιπλοκή που εμφανίζεται στην περίπτωση σοβαρού υποθυρεοειδισμού που παραμένει για αρκετό χρονικό διάστημα χωρίς αγωγή. Το μυξοιδηματικό κώμα χρήζει άμεσης αντιμετώπισης σε μονάδα εντατικής θεραπείας.
* Διαταραχές ανάπτυξης στα νεογνά: νεογνά που προέρχονται από μητέρες που παρουσιάζουν υποθυρεοειδισμό και δεν λαμβάνουν αγωγή με θυροξίνη έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να είναι πρόωρα και να χρειαστούν παραμονή σε μονάδα εντατικής θεραπείας. Επιπλέον, μπορεί να παρουσιάσουν, πιο σπάνια, και διαταραχές νοητικής ανάπτυξης λόγω πλημμελούς ανάπτυξης του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια της ενδομήτριας ζωής.
***Πώς γίνεται η διάγνωση και η θεραπεία της νόσου ;
Η διάγνωση ξεκινάει με την έκθεση των συμπτωμάτων στο γιατρό σας. Η ιατρική εξέταση στο λαιμό μπορεί να αποκαλύψει την ύπαρξη μικρής διόγκωσης στην περιοχή του θυρεοειδούς. Επιπλέον, οι ακόλουθες αιματολογικές εξετάσεις υποδηλώνουν δυσλειτουργία του θυρεοειδούς:
TSH test:Υψηλή τιμή της TSH υποδηλώνει ότι τα αποθέματα της θυροξίνης στον οργανισμό είναι μειωμένα (υποθυρεοειδισμός) για το συγκεκριμένο άτομο.
Τ4 test και Τ3 test: Χαμηλές τιμές, ιδιαίτερα των ελευθέρων κλασμάτων (fT4,fT3), Τ4 και Τ3 υποδηλώνουν υποθυρεοειδισμό.
Αντισώματα έναντι της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης (anti-ΤΡΟ): η μέτρηση αυτή ανιχνεύει την ύπαρξη αντισωμάτων που στρέφονται κατά του θυρεοειδούς. Η θετικότητα αυτών των αντισωμάτων είναι ένδειξη της Νόσου του Hashimoto στο εξεταζόμενο άτομο.
Ωστόσο, εάν δεν υπάρχει μεταβολή στις ορμόνες του θυρεοειδούς συνήθως συνιστάται τακτικός επανέλεγχος.
Στην περίπτωση μείωσης της θυροξίνης και εμφάνισης υποθυρεοειδισμού η αγωγή συνίσταται στη χορήγηση θυροξίνης και ονομάζεται θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης με θυροξίνη.
Η καθημερινή χορήγηση θυροξίνης επαναφέρει τα επίπεδα Τ4 και TSH στο φυσιολογικό, που είναι ουσιαστικά συνώνυμο με την αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας του θυρεοειδούς. Στις περισσότερες περιπτώσεις η αγωγή υποκατάστασης με θυροξίνη είναι διά βίου, με περιοδικό έλεγχο για ρύθμιση της δοσολογίας.
Για την αποφυγή επιπλοκών στην περίπτωση της νόσου του Hashimoto ακρογωνιαίος λίθος είναι η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία. Η αποκατάσταση γίνεται μέσω της εύρυθμης σχέσης γιατρού-ασθενούς με σκοπό την πιστοποίηση της νόσου και προσαρμογή της κατάλληλης θεραπείας.
Σε περίπτωση επανεμφάνισης των συμπτωμάτων είναι απαραίτητος ο επανακαθορισμός της δόσης της θυροξίνης σύμφωνα με τις οδηγίες του ιατρού σας.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΕΓΑΚΗΣ: αναπληρωτής διευθυντής ενδοκρινολογίας νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν», επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Αθηνών