Αραγε τι σχέση μπορεί να έχει ο ύπνος και η παχυσαρκία; Εάν θεωρητικά ένας άνθρωπος κοιμάται συνεχώς τις περισσότερες ώρες του 24ώρου, όπως τα ζώα που βρίσκονται σε χειμερία νάρκη, τότε τι θα συμβεί; Με την αδρή λογική, επειδή δεν θα τρώει αρκετά, αναμένεται να χάνει βάρος.
Ομως τι συμβαίνει όταν ο ύπνος είναι απλά μειωμένος; Επηρεάζεται το βάρος του ανθρώπου; Η απάντηση δίδεται από μια μελέτη του Πανεπιστημίου του Οχάιο, όπου παρακολουθήθηκαν 70.000 γυναίκες επί 16 χρόνια. Η μελέτη αυτή απέδειξε ότι οι γυναίκες που κοιμούνταν 5 ή λιγότερες ώρες τη νύχτα είχαν την τάση να εμφανίσουν αύξηση του βάρους τους μέχρι και 15 κιλά
συγκριτικά με εκείνες που είχαν κανονικό ύπνο.
Μια άλλη μελέτη από τη Νέα Ζηλανδία που δημοσιεύεται στο BMJ (British Medical Journal) καταλήγει σε ανάλογα αποτελέσματα. Οι ερευνητές αυτοί παρακολούθησαν 244 παιδιά ηλικίας 3-7 ετών και απέδειξαν ότι παιδιά που κοιμούνταν λιγότερο στα παιδικά τους χρόνια ήταν παχύτερα στην ηλικία των 7 ετών. Οι ερευνητές αποδίδουν τη συμπεριφορά αυτή στη μεταβολή των νευρορμονών που εκκρίνονται από τον εγκέφαλό μας και οι οποίες αυξάνουν την όρεξη των παιδιών αυτών. Δεν αποδίδουν, δηλαδή, την παχυσαρκία απλώς στο ότι τα παιδιά αυτά είναι ξύπνια περισσότερες ώρες, άρα έχουν περισσότερο χρόνο για φαγητό, αλλά στο ότι προκαλούνται ορμονικές μεταβολές με ερέθισμα τον λίγο ύπνο. Το περίεργο στις μελέτες αυτές είναι ότι σε ορισμένες οι ερευνητές συσχέτισαν την παχυσαρκία και με τις ώρες που τα παιδιά παρακολουθούν τηλεόραση και παρατήρησαν ότι η παχυσαρκία παρουσιάζεται όταν τα παιδιά παρακολουθούν τηλεόραση άνω των 2 ωρών την ημέρα. Στην περίπτωση όμως της τηλεόρασης το να προσδιορίσει κάποιος τα ακριβή αίτια της παχυσαρκίας δεν είναι κάτι το απλό γιατί υπεισέρχονται πολλοί άλλοι παράγοντες.
Σήμερα η παχυσαρκία ορίζεται ότι αφορά εκείνους που η μάζα του σώματός τους έχει δείκτη άνω του 30. Ο δείκτης αυτός προκύπτει από το βάρος του κάθε ατόμου σε κιλά διαιρούμενος διά του τετραγώνου του ύψους του εκφραζόμενο σε μέτρα (w/h2). Εάν ο δείκτης αυτός είναι άνω του 30, τότε μπορούμε να μιλάμε για παχύσαρκο άτομο.
Στα δύσκολα χρόνια, τότε που η φυματίωση μάστιζε την ανθρωπότητα, ο χλομός λεπτόσωμος νέος ήταν ο αρρωστιάρης, ήταν ο επιρρεπής για να προσβληθεί από φυματίωση. Τότε η παχυσαρκία δεν θεωρούνταν μόνο στοιχείο ευμάρειας αλλά κυρίως σημάδι καλής υγείας. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει ριζικά. Ο παχύσαρκος είναι ο επιρρεπής για να γίνει διαβητικός, είναι αυτός που πιθανότατα θα αναπτύξει υπέρταση. Εάν μάλιστα η παχυσαρκία συνοδεύεται από αυξημένη χοληστερίνη ή τριγλυκερίδια, τότε ο παχύσαρκος έχει μεγάλη πιθανότητα να προσβληθεί από αθηροσκλήρωση, που θεωρείται το υπόβαθρο για το έμφραγμα του μυοκαρδίου ή το εγκεφαλικό επεισόδιο.
Σήμερα η καταπολέμηση της παχυσαρκίας αρχίζει από την παιδική ηλικία, όπου στους ήδη γνωστούς παράγοντες που ενέχονται για την παχυσαρκία περιλαμβάνεται και ο ελαττωμένος ύπνος. Η σωστή διατροφή του παιδιού είναι αυτή όπου πρέπει οι υδατάνθρακες και ιδιαίτερα τα γλυκά να υπάρχουν σε περιορισμένη ποσότητα. Το βούτυρο και τα λίπη δεν θα πρέπει να αποτελούν τη βάση της διατροφής, αντίθετα το λάδι και οι ελιές πρέπει να κυριαρχούν στη διατροφή του παιδιού. Τα ίδια θα πρέπει να ισχύουν και για τους ενήλικες. Οι παχύσαρκοι σήμερα θα πρέπει να είναι αισιόδοξοι όταν αντιμετωπίζουν μεθοδικά το πρόβλημά τους. Ολοι οι επιβαρυντικοί παράγοντες για αθηροσκλήρωση βελτιώνονται και το προσδόκιμο επιβίωσης των παχύσαρκων αυξάνεται. Πάντα όμως θα πρέπει να τονίζεται ότι η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας αρχίζει από την παιδική ηλικία γιατί ο μεταβολισμός του παχύσαρκου παιδιού στρεβλώνεται και καταδικάζει το παιδί να εξελιχθεί σε ενήλικο παχύσαρκο με σοβαρά προβλήματα υγείας.