Γέφυρες ευθύνης και χάσμα, του Γιάννη Λούλη.

Μια χώρα που βρίσκεται στο χείλος της αβύσσου δεν νοείται να αδυνατεί να διαμορφώσει στοιχειώδεις συνθήκες συναίνεσης στο κομματικό πεδίο. Άλλωστε το που κατανέμονται οι ευθύνες για τα σημερινά αδιέξοδα, ελάχιστα ενδιαφέρουν πλέον την κοινωνία. Το «από εδώ και πέρα» απασχολεί τους πολίτες. Γι’ αυτό οι πολίτες ζητούν από τα δυο μεγάλα κόμματα να μπορούν να συνεννοηθούν έστω στα αυτονόητα. Και όλα ξεκινούν από το «μέγα αυτονόητο»: Το μνημόνιο. Δηλαδή την συμφωνία που οριοθέτησαν οι δανειστές μας και την οποία οφείλουμε να εφαρμόσουμε και για να σωθεί η χώρα. Άλλωστε πολλά από όσα υπάρχουν στο μνημόνιο οφείλαμε μόνοι μας να τα είχαμε υλοποιήσει εδώ και δεκαετίες. Για να μην φθάσουμε εδώ που φθάσαμε. Δυστυχώς όμως η συναίνεση περί το αυτονόητο είναι αδύνατη. Έτσι υπάρχει ένα τεράστιο χάσμα. Η αξιωματική αντιπολίτευση ξεκίνησε από το «όχι» στο ΔΝΤ. Συνέχισε με το απίστευτο «όχι» στο μνημόνιο. Τι θα έκανε ως κυβέρνηση η ΝΔ; Θα αρνείτο να...
 δεχθεί τους όρους του δανείου και άρα και το δάνειο; Θα οδηγούσε «ηρωϊκά» την χώρα στη χρεοκοπία; Απάντηση δεν υπάρχει. Όπως δεν υπάρχει και για τον «μαγικό» μηδενισμό του ελλείμματος σε ένα χρόνο. Υπαρκτή πάντως είναι η αντιμνημονιακή σταυροφορία της ΝΔ σε πλήρη σύμπραξη με την δογματική Αριστερά. Μια σταυροφορία που έχει πλέον καταστεί η «ιδεολογία» του αρχηγού της ΝΔ.

Άρα η κυβέρνηση δεν θα βρει πεδίο συναίνεσης με την ΝΔ. Διότι όταν δεν υπάρχει το πρώτο σκαλί – δηλαδή η αποδοχή του πλαισίου του μνημονίου – δεν μπορεί να ακολουθήσουν τα βήματα συνεννόησης. Το όποιο επόμενο βήμα θα οδηγηθεί στο κενό. Όλα αυτά βεβαίως παραπέμπουν σε βαθειές στρεβλώσεις στο πολιτικό πλαίσιο. Σε ώρες μέγιστης εθνικής κρίσης, αν το ένα από τα δυο μεγάλα κόμματα επιλέγει τον ακραίο λαϊκισμό, τότε αποτελεί εστία αποσταθεροποίησης. Στη Πορτογαλία, που αντιμετωπίζει σαφώς λιγότερα προβλήματα από εμάς, η αξιωματική αντιπολίτευση διευκόλυνε την ψήφιση του προϋπολογισμού, για να σταλεί μήνυμα συναίνεσης και ενότητας στις αγορές. Όμως μπορεί να φανταστεί κανείς, έστω και στα καλύτερα όνειρα του, την σημερινή λαϊκιστική ΝΔ να διευκολύνει το πέρασμα ενός προϋπολογισμού της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ;

Με αυτό το δεδομένο, το πρόσφατο άρθρο του Αβραμόπουλου στη «Καθημερινή», όπου δήθεν ζητά «εθνική συνεννόηση», εξοργίζει. Όχι μόνο διότι είναι ψευδεπίγραφα ζαχαρώδες,. Αλλά κυρίως διότι είναι βαθύτατα ανειλικρινές. Καθώς εξαρτά την προσφερόμενη «συνεννόηση» προς την κυβέρνηση από το να οπισθοχωρήσει ο Παπανδρέου από την συμφωνία για το μνημόνιο. Αναγνωρίζοντας δημόσια το λάθος του! Όλα αυτά είναι βεβαίως απίστευτα. Ο Σαμαράς είναι τουλάχιστον ειλικρινής, δηλώνοντας ωμά, στην ίδια εφημερίδα, πως «με όσους αποδέχονται τα αδιέξοδα του μνημονίου, δεν υπάρχουν δυνατότητες συνεργασίας». Αυτή είναι η πραγματική θέση της ΝΔ. Τα υπόλοιπα αποτελούν διάτρητες επικοινωνιακές «φούσκες», ενός συγκεκριμένου πολιτικού.

Είναι όμως τελικά τόσο αδιέξοδα τα πράγματα στη πολιτική μας ζωή; Δεν υπάρχουν πουθενά γέφυρες συναίνεσης; Πολλά ήδη αλλάζουν. Εμφανίζονται δυο νέα κόμματα, η σύγχρονη εκδοχή της Αριστεράς με τον Κουβέλη και ένα πιο κεντρώο κόμμα της Μπακογιάννη. Αυτά τα κόμματα δεν είναι λαϊκιστικά. Αλλά ακόμη και ο ΛΑΟΣ κινείται προς μετριοπαθέστερες θέσεις και μερικές εντυπωσιακά υπεύθυνες τοποθετήσεις (Βορίδης).

Πάντως τα δυο «στρατόπεδα», οι λαϊκιστές και οι μη λαϊκιστές, βρίσκονται πλέον αντιμέτωπα. Φυσικά ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ κατηγορούν τις υπεύθυνες αντιπολιτευτικές φωνές ως «δεκανίκια» της κυβέρνησης. Καθώς το λαϊκίστικο στρατόπεδο έχασε το μονοπώλιο μιας τυφλά αντιμνημονιακής αντιπολίτευσης και απόρριψης κάθε συνεννόησης με την κυβέρνηση. Άρα σιγά-σιγά γίνεται φανερό πως εκτός από το χάσμα της ανευθυνότητας και της σύγκρουσης, διαμορφώνονται προοπτικές για νέες γέφυρες ευθύνης και συναίνεσης. Είναι αυτές τις γέφυρες που χρειάζεται ο τόπος. Περισσότερο παρά ποτέ.