Αν και οι αντικαπνιστικοί νόμοι στην Ελλάδα δεν έχουν εφαρμοσθεί πλήρως, οι Έλληνες φαίνεται ότι επιθυμούν να απαλλαγούν από τη βλαβερή αυτή συνήθεια, ανεξάρτητα από τις ενέργειες της πολιτείας. Ωστόσο, τα ποσοστά των καπνιστών παραμένουν εξαιρετικά υψηλά παρά το γεγονός ότι το 7% των ανδρών καπνιστών έχει μειώσει το κάπνισμα. Οι γυναίκες καπνίστριες αντίθετα αυξάνονται σε ποσοστό που αγγίζει το 4%.
Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο προστίθενται στον «καπνιστικό» πληθυσμό της χώρας περίπου 50.000 άτομα.Σύμφωνα με στοιχεία της Συντονιστικής Επιτροπής για το κάπνισμα του υπουργείου Υγείας, πρόεδρος
της οποίας είναι ο καθηγητής Φυσιολογίας της Αναπνοής του Πανεπιστημίου Αθηνών και επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Περιβαλλοντικής Υγείας του Πανεπιστημίου Harvard κ. Παναγιώτης Μπεχράκης, έχουν παρατηρηθεί τα εξής:
- Ο επιπολασμός του καπνίσματος μειώνεται κατά 2-3% περίπου την τελευταία διετία (μείωση κατά 7% στους άντρες και αύξηση κατά 3,7% στις γυναίκες)
- Η καπνιστική ρύπανση των εσωτερικών χώρων διασκέδασης, παρά την μη πλήρη εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας, εμφανίζεται μειωμένη από 223 σε 77 μg/m³ PM 2,5.
- Η κατανάλωση τσιγάρου αναμένεται να μειωθεί κατά 2 εκατομμύρια τσιγάρα από το 2009 το 2010.
- Η προσέλευση των Ελλήνων στα ιατρεία διακοπής καπνίσματος εμφανίζει αύξηση κατά 30% περίπου τον τελευταίο χρόνο.
- Η κοινή γνώμη έχει μεταστραφεί ουσιαστικά, σταθερά και με υψηλά ποσοστά της τάξεως του 70% και εκφράζεται υπέρ της εφαρμογής των μέτρων για τον έλεγχο του καπνίσματος.
Οι επισημάνσεις αυτές έγιναν σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε ο καθηγητής κ. Π. Μπεχράκης με αφορμή την οργάνωση του 1ου Πανελληνίου Συνεδρίου για τον Έλεγχο του Καπνίσματος.
Απαντώντας σε ερωτήσεις για τη μη εφαρμογή πολλών διατάξεων του αντικαπνιστικού νόμου, ο καθηγητής κ. Π. Μπεχράκης επισήμανε ότι «η περαιτέρω πορεία με την συνέχιση της δράσης μας αναμένεται ακόμα πιο θετική, γι αυτό και προκύπτουν αντιδράσεις από χώρους οικονομικών συμφερόντων που άμεσα βλάπτονται από ένα και μόνο γεγονός: Την μείωση του αριθμού των καπνιστών και της κατανάλωσης προϊόντων καπνού. Τρέχον και ουσιαστικό είναι ένα ζήτημα διασφάλισης καθαρών από κάπνισμα χώρων διασκέδασης και εστίασης, σε εστιατόρια, café, καφενεία και café- bar.
Η ρύπανση του αέρα σε χώρους συνάθροισης
Η επιστημονική μας έρευνα, συνέχισε, στους χώρους αυτούς έχει αποδείξει ανεπίτρεπτα υψηλά επίπεδα σωματιδιακής ρύπανσης που εκθέτουν την χώρα διεθνώς. Στη ρύπανση αυτή, εκτός από τους θαμώνες, εκτίθενται και μερικές εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένων τους οποίους η πολιτεία οφείλει να προστατέψει. Τέλος, υπάρχει και μείζον θέμα λειτουργίας των χώρων αυτών ως βασικών χώρων βιωματικής εκπαίδευσης και εκκόλαψης νέων καπνιστών.
Σημειώνεται ότι το 75% των καπνιστών αρχίζουν το κάπνισμα σε ηλικία κάτω των 20 ετών, ενώ 50.000 νέοι προστίθενται στον καπνιστικό πληθυσμό της χώρας κάθε χρόνο.
Η έρευνα Hellas Health ΙΙI
Εντυπωσιακά είναι τα ευρήματα της πανελλαδικής έρευνας Hellas Health ΙΙI που πραγματοποιήθηκε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.000 ατόμων ηλικίας άνω των 18 ετών, κατά την περίοδο 1-21 Οκτωβρίου 2010, δηλαδή μετά την έναρξη εφαρμογής του νέου νόμου για την απαγόρευση του καπνίσματος σε όλους τους εσωτερικούς χώρους. Η έρευνα έγινε από το Κέντρο Μελετών Υπηρεσιών Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και το Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ) σε συνεργασία με το Harvard School of Public Health και τη Metron Analysis.
Συγκεκριμένα, το 42,9% των ανδρών και το 37,2% των γυναικών δηλώνουν ότι είναι καθημερινοί καπνιστές. Σε σύγκριση με τις προηγούμενες πανελλαδικές μελέτες Hellas Health I και ΙΙ, που έγιναν το 2006 και το 2008 αντίστοιχα, τα ποσοστά των ανδρών καπνιστών εμφανίζονται μειωμένα (ήταν 49,9% το 2006 και 46,4% το 2008), ενώ στις γυναίκες παρουσιάζεται αύξηση (30,8% το 2006 και 33,5% το 2008). Το 61,2% του δείγματος έχει καπνίσει τουλάχιστον ένα τσιγάρο στη ζωή του, ενώ οι μισοί από τους καπνιστές ξεκίνησαν το καθημερινό κάπνισμα σε ηλικία μικρότερη των 18 ετών.
Επιθυμία για διακοπή του καπνίσματος
Τρεις στους 10 καπνιστές έχουν σταματήσει το κάπνισμα για τουλάχιστον μία μέρα μέσα στο τελευταίο έτος και 43% των καπνιστών δηλώνει ότι σκοπεύει να κόψει το κάπνισμα (19% μέσα στο ερχόμενο έτος).
Οι περισσότεροι καπνιστές θεωρούν ως σημαντικότερα κίνητρα για τη διακοπή τις συνέπειες που έχει το τσιγάρο στην υγεία τους (67%) και στην υγεία των φίλων και των συγγενών τους (51%), καθώς και την επιθυμία τους να δώσουν το καλό παράδειγμα στα παιδιά (54%).
Οι απαγορεύσεις δεν επηρεάζουν τους καπνιστές
Αντιθέτως, οι απαγορεύσεις στον χώρο εργασίας (20%) και στους δημόσιους χώρους (22%), οι σχετικές διαφημίσεις (13%) και η κοινωνική αποδοκιμασία του καπνίσματος (10%), φαίνεται να έχουν πολύ μικρότερη σημασία, τουλάχιστον ως κίνητρα για τους καπνιστές.
Τρεις στους 10 ζουν σε σπίτια όπου κάποιος καπνίζει εντός σπιτιού, ενώ 4 στους 10 απάντησαν ότι δεν υπάρχει κάποιου είδους περιορισμός του καπνίσματος στο σπίτι τους.
Το κάπνισμα στους χώρους εργασίας
Στους εργασιακούς χώρους, μόνο το 56,3% των ανθρώπων που εργάζονται σε κλειστούς χώρους δήλωσε ότι υπάρχει απαγόρευση του καπνίσματος, με αποτέλεσμα ένας στους τρεις εργαζόμενους (34,3%) να γίνεται παθητικός καπνιστής στον χώρο δουλειάς του.
Ωστόσο, το 69,6% του συνόλου των εργαζομένων (καπνιστών και μη) πιστεύει ότι το κάπνισμα δε θα πρέπει να επιτρέπεται στους χώρο εργασίας. Μάλιστα, ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων θεωρεί ότι η απαγόρευση του καπνίσματος στους χώρους εργασίας θα βελτίωνε την απόδοσή (20%), το ηθικό (21%) και την υγεία (42%) των εργαζομένων. Το 69%, το 67% και το 49% αντίστοιχα πιστεύει ότι δεν θα υπήρχε καμιά διαφορά.
Παρά τη θετική τους στάση απέναντι στην απαγόρευση, το 43% δε θα αντιδρούσε αν κάποιος άναβε τσιγάρο στον χώρο που εργάζονται και ένα επιπλέον 23% θα ακολουθούσε και θα άναβε επίσης τσιγάρο.
Ναι στην απαγόρευση του καπνίσματος σε κέντρα διασκέδασης
Η απαγόρευση του καπνίσματος σε μπαρ, κλαμπ και καφέ βρίσκει σύμφωνο το 63% των ανθρώπων. Ωστόσο, σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι αυτή δεν τηρείται, μόνο το 17% δηλώνει ότι θα διαμαρτυρόταν στον υπεύθυνο του καταστήματος, το 11% θα διαμαρτυρόταν στον καπνιστή και μόλις το 1% θα έκανε καταγγελία στις αρμόδιες αρχές.
Η πλειονότητα των πολιτικών εναντίον του καπνίσματος συγκεντρώνει την υποστήριξη των πολιτών, με μοναδική εξαίρεση την αύξηση της φορολογίας στα προϊόντα καπνού.
Ως προς τον νέο νόμο που προβλέπει την πλήρη απαγόρευση σε κλειστούς χώρους, το 96% των πολιτών δηλώνει ότι τον γνωρίζει και σχεδόν 7 σους 10 θεωρούν ότι είναι θετική (47%) ή μάλλον θετική (22%) εξέλιξη. Το 67% των πολιτών θεωρεί ότι η ελληνική κοινωνία είναι σίγουρα ή μάλλον ανώριμη να δεχθεί την εφαρμογή του νόμου, αλλά το 51% πιστεύει ότι εν τέλει, παρά τις δυσκολίες, ο νόμος θα εφαρμοστεί.
Ως προς τα αίτια αποτυχίας του προηγούμενου νόμου, ως κυριότερες αιτίες εμφανίζονται ο ελλιπής έλεγχος, το γεγονός ότι η κοινωνία δεν ήταν έτοιμη και η απουσία κυρώσεων για τους παραβάτες.
Αναρτήσεις
