ΔΗΜ. ΝΙΑΚΑΣ: Ο ΕΟΠΥΥ ως αγοραστής υπηρεσιών Υγείας. Με ποιους πόρους, άραγε;

Ως συνήθως στην τρέχουσα πολιτική υγείας και όχι μόνο, τα μικρά ζητήματα καλύπτουν τα μεγάλα. Αν θεωρηθεί ότι στα μικρά ανήκουν η τύχη και οι εργασιακές σχέσεις των επαγγελματιών υγείας που υπηρετούν στον ΕΟΠΥΥ (αν και στα ΜΜΕ και στις συζητήσεις, αυτό είναι το θέμα που αναδεικνύεται), στα μεγάλα (που δεν συζητούνται) είναι η απόφαση να μετατραπεί ο ΕΟΠΥΥ ως κύριος αγοραστής των υπηρεσιών υγείας για τους ασφαλισμένους του.

Το μεν πρώτο που μας έχει κατακλύσει επικοινωνιακά, λόγω των αντιδράσεων και της απεργίας των γιατρών, φαίνεται ότι θα βρει την επίλυσή του. Με τον ένα ή άλλο τρόπο το πολιτικό σύστημα ενδιαφέρεται και επιχειρεί να ικανοποιεί τα αιτήματα των εργαζομένων του δημόσιου τομέα, πόσο μάλλον μιας επαγγελματικής ομάδας όπως αυτής των γιατρών που συνδικαλιστικά ελέγχονται συνήθως από τα κόμματα της κυβέρνησης. Το δε δεύτερο ζήτημα που είναι το μεγάλο, φαίνεται να περνά χωρίς καμία αντίδραση, αφού αυτούς που απασχολεί είναι τόσοι πολλοί (ασφαλισμένοι) που δεν έχουν καμία αντιπροσώπευση!. ΄Η ίσως για να είμαστε πιο δίκαιοι, η μετατροπή του ΕΟΠΥΥ ως αγοραστή των υπηρεσιών υγείας από το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, ίσως να φαίνεται ότι εξυπηρετεί καλύτερα τα συμφέροντα των ασφαλισμένων, αφού θα έχουν το δικαίωμα της επιλογής στην χρήση των κάθε φορά αναγκαίων υπηρεσιών τους.

Για να έχει κάποιος το δικαίωμα της επιλογής εξυπακούεται ότι έχει στη διάθεσή του τα μέσα (τους πόρους) για να το κάνει. Επιλέγω σημαίνει ότι δύναμαι, είμαι σε θέση οικονομική να αποζημιώσω. Αν οι ασφαλισμένοι του ΕΟΠΥΥ υπό την παρούσα οικονομική συγκυρία έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν που και πως θα νοσηλευτούν ή που θα προσφύγουν για ιατρικές υπηρεσίες, αυτό προϋποθέτει ότι ο ΕΟΠΥΥ ως αγοραστής των υπηρεσιών αποζημιώνει τους προμηθευτές του. Δηλαδή ο ΕΟΠΥΥ αναλαμβάνει να αποζημιώνει:

1) Τα δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία με τα Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλια και να ελέγχει με τις υπηρεσίες του τα νοσοκομεία για να μη τον υπερ-χρεώνουν.

2) Τις υπηρεσίες ΠΦΥ που θα δημιουργήσει το δημόσιο με τη μεταφορά των γιατρών και πολυϊατρείων στις Υγειονομικές Περιφέρειες.

3) Τις υπηρεσίες των συμβεβλημένων ιδιωτικών εργαστηρίων για την παροχή εξετάσεων βιοϊατρικής τεχνολογίας

4) Τις υπηρεσίες των επαγγελματιών γιατρών που συμβάλλονται μαζί του και δέχονται το πλαφόν των 400 επισκέψεων ανά μήνα.

5) Τους φαρμακοποιούς που φροντίζουν για την διανομή των φαρμακευτικών σκευασμάτων.

Είναι σε θέση ο ΕΟΠΥΥ να αποζημιώνει όλους τους παραπάνω προμηθευτές του και να αγοράζει υπηρεσίες υγείας, ως σχεδιάζει το Υπουργείο Υγείας και η τρέχουσα κυβερνητική πολιτική; Έχει πράγματι τους πόρους για να το κάνει;

Για να διαπιστωθεί ότι ο ΕΟΠΥΥ δεν είναι σε θέση να καλύψει τις δαπάνες που πρόκειται να δημιουργήσει το 2014, ας ρίξει κανείς μια ματιά στα δεδομένα, δηλ. τα στοιχεία του προϋπολογισμού του. Όταν για παράδειγμα με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ το 2011, έτος περιορισμού των εξόδων και μνημονικής υποχρέωσης τα έξοδα των φορέων της κοινωνικής ασφάλισης (σημερινού ΕΟΠΥΥ), ανήλθαν σε 7,9 δις ευρώ είναι δυνατό το έτος 2014 να ξοδέψει ο ΕΟΠΥΥ 4,4 δις για να καλύψει τις ανάγκες των ασφαλισμένων του; Με αυτό το πενιχρό ποσό ο ΕΟΠΥΥ θα καλύψει όλους τους παραπάνω προμηθευτές και θα τους αποζημιώνει, παίζοντας τον ρόλο δήθεν του αγοραστή των υπηρεσιών υγείας;

Φυσικά κάποιους από τους προμηθευτές του θα τους αποζημιώνει. Αυτοί, με rebate ή χωρίς με clowback ή χωρίς, θα είναι οι προμηθευτές του ιδιωτικού τομέα. Αυτό σημαίνει ότι ο δημόσιος τομέας (νοσοκομεία και νέα δομή της ΠΦΥ) δεν θα μπορούν να εισπράξουν ούτε ένα ευρώ από τον υποτιθέμενο αγοραστή των υπηρεσιών υγείας. Ήδη ο ΕΟΠΥΥ έχει συσσωρευμένα χρέη προς τα δημόσια νοσοκομεία που ξεπερνούν το 1,1 δις ευρώ. Τούτο σημαίνει ότι ο ΕΟΠΥΥ μετατρέπεται σε αγοραστή των υπηρεσιών του ιδιωτικού τομέα γιατί οι πόροι του δεν του επιτρέπουν να αποζημιώνει τις δημόσιες δομές. Αυτή είναι πράγματι η «μεγάλη μεταρρύθμιση» την οποία εισηγείται ο Υπουργός Υγείας και υποστηρίζουν τα κόμματα που συγκυβερνούν; Ο ΕΟΠΥΥ ως αποκλειστικός αγοραστής των υπηρεσιών του ιδιωτικού τομέα!

Οι δημόσιες δομές δεν πρόκειται να αποζημιωθούν από τον ΕΟΠΥΥ (λόγω έλλειψης πόρων) και θα είναι υποχρεωμένες να αρκούνται στην χρηματοδότηση του κρατικού προϋπολογισμού και μόνο. Αυτό θα σημάνει την παραπέρα υποβάθμισή τους, αφού θα αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο (τον αντιμετωπίζουν ήδη) της έλλειψης των αναγκαίων υλικών και προμηθειών με αποτέλεσμα την φυσιολογική συρρίκνωσή τους.

Δυστυχώς, ένα διττό υγειονομικό σύστημα φαίνεται τελικά να αναπτύσσεται και στην χώρα μας μακριά από τα ευρωπαϊκά πρότυπα του κράτους-πρόνοιας. Μάλλον οι κυβερνώντες με την προτροπή της τρόϊκας εγκαθιδρύουν ένα σύστημα δύο ταχυτήτων. Ένα δημόσιο σύστημα για τους φτωχούς και ένα ιδιωτικό που θα το χρησιμοποιούν οι έχοντες. Οι τελευταίοι χρησιμοποιώντας τις «αγοραστικές δυνατότητες του ΕΟΠΥΥ» θα συνεισφέρουν και με ίδιους πόρους με το εισόδημά τους ή την αγορά νέων πακέτων ιδιωτικής ασφάλισης υγείας, τα οποία ήδη διαφημίζονται για να καλύψουν το κενό.

Ελπίζω ότι οι βουλευτές όλων των δημοκρατικών κομμάτων θα αρθούν στο ύψος των περιστάσεων, θα δουν το μεγάλο και όχι το μικρό που διακυβεύεται και θα πουν όχι σε μια μεταρρύθμιση που εξυπηρετεί τους λίγους και έχει ως βασικό σκοπό να υπηρετήσει τα συμφέροντα των προμηθευτών των υπηρεσιών υγείας του ιδιωτικού τομέα. Αρκεί και μόνο να σκεφτούν ότι πάνω από 1,5 εκατομμύρια συμπολίτες μας δεν έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας και για αυτούς ο αρμόδιος Υπουργός Υγείας, συζητά δήθεν με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας... για να δει πως θα καλυφθούν με ένα βασικό πακέτο παροχών!

* Ο Δημήτρης Νιάκας είναι καθηγητής Οικονομικών και Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο