Προς μια ακόμη μεταρρυθμιστική τελμάτωση; του Γιάννη Λούλη

Τα σημάδια που αφορούν τη μεγάλη πρόκληση των μεταρρυθμίσεων είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά. Έτσι η βελτίωση του κλίματος για τη χώρα στην ΕΕ, που πέτυχαν όντως οι Σαμαράς-Στουρνάρας, μετά το ναδήρ της αφροσύνης των δυο εκλογικών αναμετρήσεων, (για τις οποίες ευθύνεται ο Σαμαράς) κινδυνεύει σύντομα να εξανεμιστεί. Ήδη δυο εκθέσεις, μια πιο διακριτική από το ΔΝΤ και μια πιο ωμή από την Moody’s, περιγράφουν μια πραγματικότητα που περικλείεται σε δυο λέξεις: Μεταρρυθμιστική τελμάτωση.

Το φαινόμενο αυτό δεν είναι πρωτόγνωρο από την εποχή της κρίσης. Αποτελεί κλασσικό déjà vu. Η τάση επανάληψης ενός φαινομένου, έστω κι αν αυτό είναι πασίδηλα καταστροφικό, δεν είναι κάτι παράδοξο. Αυτό συμβαίνει όταν νοοτροπίες, ιδέες και πρακτικές, που το συντηρούν, παραμένουν αναλλοίωτες σε ένα παθογενές πολιτικό σύστημα. Διότι βεβαίως τα εγχώρια κόμματα και το πολιτικό προσωπικό τους παραμένουν πάντα διαχρονικά αντίπαλοι των μεταρρυθμίσεων στο κράτος. Εκεί φιλοξενείται η κεντρική «πελατεία» τους, την οποία συνεχίζουν απτόητα να εξυπηρετούν. 

Αφού καθυστέρησε να πάρει τα αναγκαία μέτρα στην κρίση ο Γιώργος Παπανδρέου έπεισε στη συνέχεια τους δανειστές μας ότι θα υλοποιήσει ένα τολμηρό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Βελτίωσε έτσι το κλίμα στην ΕΕ. Στις 5/3/11 η ΗΜΕΡΗΣΙΑ αποκάλυψε πρώτη πως οι μεταρρυθμίσεις ήσαν μια «φούσκα». Δεν υλοποιούντο καν οι νόμοι που είχαν ψηφιστεί. Έτσι το κλίμα άλλαξε δραστικά για τη χώρα μας. Η πόρτα των αγορών έκλεισε ερμητικά. Το πάθημα του Παπανδρέου κινδυνεύει να επαναληφθεί αν συνεχίσει έτσι η τρικομματική κυβέρνηση.
Σύμφωνα με το ΔΝΤ και την Moody’s δεν προχωρούν ιδιωτικοποιήσεις, περικοπές και απολύσεις στο δημόσιο, ενώ είναι μετέωρη η μάχη κατά της φοροδιαφυγής. Το φορολογικό νομοσχέδιο, σε κατάσταση χάους, είναι ένα «ράβε-ξήλωνε» χωρίς τελειωμό. Υπουργεία, όπως αποκάλυψε η «Η» την περασμένη Κυριακή, ξεφεύγουν από τους στόχους των δαπανών τους, ενώ μοιράζονται σε κάποια από αυτά ανεξέλεγκτες υπερωρίες. Οι Ευρωπαίοι τεχνοκράτες που βοηθούν για τον εξορθολογισμό του κράτους διαφωνούν με τους ερασιτεχνικούς φορολογικούς σχεδιασμούς. Επισημαίνουν επίσης πως «ούτε καν δυο χιλιάδες απασχολούμενοι στο δημόσιο δεν έχουν απομακρυνθεί». Στην υγεία καρκινοβατούν οι συγχωνεύσεις νοσοκομείων. Ενώ οι συγχωνεύσεις άτολμες διακοσμητικές αλλαγές, αντί για πραγματικές τομές. 

Οι επιθέσεις παλαιοκομματικών κατά Στουρνάρα είναι όντως προϊόν πελατειακού συντηρητισμού, όπως σημείωσε το ΈΘΝΟΣ της Κυριακής. Πάντως και ο Στουρνάρας από μόνος του δεν επαρκεί, όταν το πολιτικό-κομματικό προσωπικό της κυβέρνησης είναι και στον δικό του τομέα κάτω του μετρίου. Οι τρεις εταίροι μοίρασαν κυβερνητικές-κρατικές θέσεις σε ανεπαρκέστατους κομματικούς και τώρα υφίστανται διαχειριστικές δυσλειτουργίες από το πλήθος των στελεχών που επέλεξαν. Ο Σαμαράς, δυστυχώς, ισορρόπησε εντός του παθογενούς κόμματος του, με αποτέλεσμα να αναπαράγει τις κομματικές παθογένειες και στη διοίκηση του κράτους. Ανάλογες είναι οι μικροκομματικές ισορροπίες και τα παζάρια των άλλων δυο εταίρων. 

Την ίδια ώρα Ιρλανδία και Πορτογαλία, υλοποιώντας συστηματικά μεταρρυθμίσεις, βγήκαν στις αγορές. Έτσι η χώρα μας είναι μόνη και έρημη στη γωνία. Ήδη ακούγονται Ευρωπαϊκές φωνές ότι «ειδικά για την Ελλάδα τα περιθώρια αστοχιών έχουν τελειώσει». Η Moody’s μάλιστα επανέφερε την προοπτική χρεοκοπίας της χώρας. Συμπεραίνοντας: Η μεταρρυθμιστική τελμάτωση είναι ήδη εντός των πυλών. Και ο κίνδυνος –και πάλι- μεγαλώνει.