Τετάρτη 2 Μαΐου 2012

Dies irae (Ημέρα Οργής)...του Κώστα Γαλανόπουλου



ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ είναι επιρρεπείς σε ιστορικά λάθη. 

Και δεν χρειάζεται να πάμε στον 15ο αιώνα για να δούμε πώς χάσαμε μια Πόλη και μια Αυτοκρατορία. Ας αρκεστούμε στα νεώτερα χρόνια. Τα επίχειρα βέβαια των τότε λαθών υπήρξαν μακραίωνα. Την ώρα που άνθιζε η Ευρώπη, η Ελλάδα μπήκε στο τούνελ της δουλείας. Χάσαμε την Αναγέννηση, την Εποχή των Ανακαλύψεων, τη Βιομηχανική Επανάσταση, τα δημοκρατικά κινήματα, την έκρηξη του πολιτισμού, την πρόοδο της γνώσης.
Όταν παντού ξεφύτρωναν μνημεία της τέχνης και πανεπιστήμια οι Έλληνες πολεμούσαν ακόμα τους Τούρκους, αργά και μετ’ εμποδίων, καθώς σφάζονταν και μεταξύ τους στον πιο συσκοτισμένο εμφύλιο, που στοίχισε δεκάδες χιλιάδες ζωές αμέσως μετά το 1821. Το 1824, όταν ο Μπετόβεν παρουσίαζε την Ενάτη του, οι Έλληνες μάχονταν "στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη" και κάποιοι, επίσης Έλληνες, σκότωναν τον γιο του Κολοκοτρώνη και συλλάμβαναν τον ίδιο.  Ένα αιώνα μετά, το 1920, η Ελλάδα καταψήφιζε τον Βενιζέλο -μόλις τη διπλασίασε- και κλιμάκωνε την απίθανη εκστρατεία προς την Άγκυρα, για να αποκομίσει δεύτερη Άλωση: τη Μικρασιατική Καταστροφή, και ενάμιση εκατομμύριο πρόσφυγες. 

Τον Μεσοπόλεμο, εποχή ξενοιασιάς –επιπόλαιης έστω– αλλά και ανασύνταξης για την Ευρώπη, οι Έλληνες τον βίωσαν σε κλίμα μίσους και πόλωσης όπου, απ' όλα τα παραδείγματα, τα μόνα που βρήκαν τελικά να μιμηθούν ήταν της απολυταρχικής Ιταλίας και Γερμανίας για να στήσουν και δική τους δικτατορία. 

Και φτάνει η μαγική δεκαετία του ‘60.  Αγώνας ειρήνης στην Αμερική, κινήματα νεολαίας και δημοκρατίας παντού, Άνοιξη της Πράγας, Μάης του Παρισιού, πολιτική και κοινωνική απελευθέρωση ως και στην Αφρική. Και στην Ελλάδα;  Άλλη μια δικτατορία! Μία εκτός παντός χρόνου και τόπου χούντα με τανκς, λογοκρισία, ξερονήσια και βασανιστήρια.

Οι εκλογές, όπως αυτές την ερχόμενη Κυριακή, αποτελούν πάντοτε κορυφαία στιγμή της δημοκρατίας. Δίνουν λύσεις, αίρουν αδιέξοδα. Κάποτε όμως τα γεννούν κιόλας. Ιερή η κάλπη αλλά θέλει προσοχή. Διότι είναι μύθος ότι οι λαοί ψηφίζουν πάντοτε "σωστά". Αν ήταν έτσι, θα ζούσαμε σ' ένα κόσμο παραδεισένιο. 

Κατά ένα περίεργο τρόπο, πολλές εκτροπές –όχι μόνο στην Ελλάδα– συνδέονται με εκλογικές αστοχίες. Με εκλογές μπήκε το 1921 ο Μουσσολίνι στην ιταλική Βουλή την οποία κατόπιν αχρήστευσε. Με εκλογές πήρε ο Χίτλερ την εξουσία το 1932. Και ο Μεταξάς, το 1936, ευλογήθηκε με τη σαρωτική ψήφο εμπιστοσύνης (241 προς 16) της Βουλής, την οποία αμέσως κατέλυσε.  

Δέκα χρόνια μετά, μ' ένα ακόμη παγκόσμιο πόλεμο και μια εκατοστή χιλιάδες νεκρούς πίσω τους, οι Έλληνες ψήφιζαν ξανά το 1946, με 17 κόμματα αλλά και με εκκωφαντική αποχή της Αριστεράς, για να περάσουν αμέσως όχι στην κοινωνική ειρήνη και την ανάπτυξη αλλά σε άλλον ένα εμφύλιο!

Μέσα σε τέσσερα χρόνια παρήλασαν τότε δέκα κυβερνήσεις. Ακολούθησαν εκλογές κάθε είδους, από ελαφρώς παράτυπες έως "βίας και νοθείας", όπως καταγγέλθηκαν ιδίως οι αναμετρήσεις του 1956 και του 1961, για να φτάσουμε και στις μοιραίες που... δεν έγιναν – όταν το 1967 η χούντα πρόλαβε τις κάλπες. 

Πώς να ψηφίζει κανείς σωστά και υπεύθυνα; Η 6η Μαΐου 2012 θα είναι άραγε η "dies irae", η βιβλική "ημέρα οργής" που θα εκφράσει πρωτίστως το άχτι του εκλογικού σώματος; Ή μήπως θα είναι "ημέρα δέους" - για το μέλλον, για το Άγνωστο, για τις ζωές μας; Έχει μεγάλη σημασία, ας μη γελιόμαστε, τί από τα δύο θα υπερισχύσει: ο θυμός ή ο φόβος; Το πιθανότερο είναι ότι θα εκφραστούν και τα δύο. Απ' την αναλογία τους θα κριθεί πώς, και προς τα πού, θα βαδίσουμε.    

Για τον συνειδητό ψηφοφόρο δεν υπάρχει, αλλοίμονο, κανένας σίγουρος οδηγός πορείας προς την κάλπη. Ίσως εξεταστέα να είναι, λόγου χάρη, μια πρόταση με τρεις ασφαλιστικούς όρους: 

1) Όχι στους φαύλους, γνωστούς ή ενδεχόμενους. 2) Όχι στα άκρα και τους κήρυκες της βίας. Και 3) Ναι στα πρόσωπα! Τα νέα και καθαρά πρόσωπα, ανεξαρτήτως κομμάτων. Όχι ότι έτσι σίγουρα νικάς.

Τουλάχιστον όμως δεν θα μετανιώσεις. Λίγο είναι;