Τετάρτη 8 Ιουνίου 2011

Η καρδιακή προσβολή και η σημασία της ώρας που συμβαίνει...του Δ.Κρεμαστινού*


33245-broken-heart-2.jpg


Το έμφραγμα του μυοκαρδίου και οι επιπλοκές του εξαρτώνται κατά κανόνα από το μέγεθός του. Μέχρι τώρα ήταν γνωστό ότι η συχνότητα του εμφράγματος ήταν υψηλότερη τις πρωινές ώρες περί την ώρα της αφύπνισης. Δεν ήταν όμως γνωστό κατά πόσο το μέγεθος του εμφράγματος έχει σχέση με τη χρονική στιγμή που συμβαίνει.
Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Heart», δηλαδή «Καρδιά», διαπιστώθηκε ότι τα εμφράγματα που συνέβαιναν από τις 6 το πρωί μέχρι τις δώδεκα το μεσημέρι είχαν μεγαλύτερη έκταση από τα εμφράγματα που συνέβαιναν τις υπόλοιπες ώρες του 24ώρου. Οι λόγοι φαίνεται ότι σχετίζονται με την ενεργοποίηση κατά την αφύπνιση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος το οποίο είναι υπεύθυνο για την έκκριση των κατεχολαμινών, ορμόνες υπεύθυνες για την ταχυκαρδία και το stress που πολλές φορές συμμετέχουν
ακόμα και στο μηχανισμό της ρήξης της αθηροσκληρωτικής πλάκας καθώς και στο μηχανισμό γένεσης των κοιλιακών αρρυθμιών. Ασφαλώς είναι αναγκαία η επιβεβαίωση αυτών των ευρημάτων και από άλλες μελέτες για να τεκμηριωθεί η υπόθεση ότι οι πρωινές ώρες της ημέρας είναι οι επικίνδυνες ώρες για ένα έμφραγμα του μυοκαρδίου. Ομως το σημαντικότερο για την επιτυχή αντιμετώπιση ενός εμφράγματος δεν είναι ο χρόνος που εγκαθίσταται αλλά ο χρόνος έναρξης της θεραπείας. Πόσο γρήγορα αρχίζει η θεραπεία. Γιατί η έναρξη της θεραπείας είναι αυτό που καθορίζει την έκταση της καρδιακής βλάβης που συνδέεται άμεσα με την επιβίωση του ασθενή. Για τον καρδιοπαθή ο χρόνος δεν είναι χρήμα. Ο χρόνος είναι ζωή.
Ο αντικειμενικός στόχος της θεραπείας του εμφράγματος είναι η διάνοιξη της στεφανιαίας αρτηρίας που μόλις θρομβώθηκε. Είναι απίστευτο και όμως αληθινό. Μια απλή ασπιρίνη (300 -500mg) που την μασά ο εμφραγματίας μόλις αρχίσει ο πόνος στο στήθος μπορεί να διαλύσει το θρόμβο μέσα στην αρτηρία σε ένα ποσοστό που πλησιάζει το 30%». Εάν τώρα ο άρρωστος προμηθευτεί από ένα φαρμακείο και ένα άλλο φάρμακο που λέγεται κλοπιδογρέλη (75-300mg), τότε τα ποσοστά της διαλύσεως του θρόμβου γίνονται ακόμα ψηλότερα. Τώρα εάν κατά τη διάρκεια της διακομιδής του αρρώστου με ασθενοφόρο ή όταν φθάσει στο νοσοκομείο του χορηγηθούν θρομβολυτικά (αλτεπλάση ή τενεκτεπλάση) τότε το ποσοστό της επιτυχημένης διάνοιξης του θρόμβου από το 30% ανέρχεται στο 60-70% των περιπτώσεων. Εάν ο ασθενής διακομισθεί σε νοσοκομείο που διαθέτει πεπειραμένο αιμοδυναμικό εργαστήριο, τότε με τη βοήθεια της αγγειοπλαστικής το ποσοστό διάνοιξης της κλειστής από το θρόμβο στεφανιαίας αρτηρίας πλησιάζει το 90%. Ολα αυτά πρέπει να γίνουν ιδανικά μέσα στην πρώτη ώρα από την εκδήλωση του πόνου στο στήθος γιατί μετά τα πρώτα 20 λεπτά αρχίζει η νέκρωση του μυοκαρδίου που ισοδυναμεί με καταστροφή μέρους της καρδιάς.
Το μέγεθος του εμφράγματος προσδιορίζει και τη βαρύτητα των επιπλοκών και ιδιαίτερα των μηχανικών επιπλοκών. Αυτό συμβαίνει γιατί ακόμα και οι θανατηφόρες αρρυθμίες όπως είναι η κοιλιακή ταχυκαρδία ή η κοιλιακή μαρμαρυγή επηρεάζονται από την έκταση του εμφράγματος, καίτοι πολλές φορές μπορεί να προκληθούν και από μικρά σε έκταση εμφράγματα.
Αναμφισβήτητα το μεγάλο έμφραγμα όταν μάλιστα συνδυάζεται με μη ικανοποιητική παράπλευρη κυκλοφορία ανοίγει το δρόμο για τη δημιουργία ανευρυσμάτων του μυοκαρδίου ή τη ρήξη των τοιχωμάτων της καρδιάς (μεσοκοιλιακό διάφραγμα, ελεύθερο τοίχωμα, υποβαλβιδικό σύστημα) με αποτέλεσμα πολλές φορές να εκδηλώνεται οξεία ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας, πνευμονικό οίδημα ή καρδιογενές shock που είναι καταστάσεις βαρύτατες και έχουν μεγάλη θνητότητα. Κατά συνέπεια το μυστικό παραμένει στην κατά το δυνατόν έναρξη της σωστής θεραπείας σε μηδενικό χρόνο, που πρέπει να αρχίζει με την εκδήλωση των πρώτων συμπτωμάτων που κλασικά είναι πόνος ή πίεση ή κάψιμο στο κέντρο του στήθους με αντανακλάσεις πολλές φορές σε ωμοπλάτη, χέρι, λαιμό και κοιλιά.