Με απερίφραστο και κατηγορηματικό τρόπο η Άγκυρα διεμήνυσε – προ δεκαημέρου-, δείχνοντας μάλιστα και σχετικούς χάρτες στην Αθήνα, ότι η περιοχή νότια του Καστελόριζου «εμπίπτει απόλυτα στην τουρκική υφαλοκρηπίδα»! Με τον τρόπο αυτόν η Άγκυρα διέλυσε τις ψευδαισθήσεις Παπανδρέου και Δρούτσα περί των δυνατοτήτων της ελληνοτουρκικής προσέγγισης και τίναξε στον αέρα την αφελή επιλογή της ελληνικής κυβέρνησης για μια συνολική διευθέτηση των ελληνοτουρκικών.
Αξίζει, ίσως, να σημειωθεί, ως χαρακτηριστικό της ελληνικής αμηχανίας από την επίσημη τουρκική τοποθέτηση, ότι ο υπουργός Εξωτερικών Δ. Δρούτσας το καλύτερο που βρήκε ως απάντηση
προκειμένου να υποσημειώσει τα ελληνικά συμφέροντα στο νησί ήταν να λάβει μέρος την περασμένη βδομάδα σε εκδήλωση δενδροφύτευσης στο Καστελόριζο!
Την ώρα, λοιπόν, που ο υπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Δρούτσας φύτευε δεντράκια στο Καστελόριζο, το τουρκικό ΥΠΕΞ είχε ήδη ξεκαθαρίσει επίσημα και κατηγορηματικά στην ελληνική πρεσβεία της Άγκυρας ότι:
♦ Το Καστελόριζο με τα χωρικά του ύδατα (6 μίλια) επικάθεται στην τουρκική υφαλοκρηπίδα και δεν διαθέτει κανένα δικαίωμα στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ).
♦ Σύμφωνα με τους τουρκικούς χάρτες, τους οποίους παρουσίασαν στον Έλληνα διπλωμάτη της ελληνικής πρεσβείας στην Άγκυρα, η τουρκική ΑΟΖ στην περιοχή συνορεύει με την ΑΟΖ της Αιγύπτου.
♦ Η τουρκική κυβέρνηση έχει ενημερώσει για τις θέσεις της την Αίγυπτο και, συνεπώς, το Κάιρο, συμμεριζόμενο τις τουρκικές θέσεις, έχει διακόψει τις ελληνοαιγυπτιακές συζητήσεις για την ΑΟΖ στην περιοχή!
Το ιστορικό
Αφορμή για να παρουσιαστούν με κατηγορηματικό και σαφή τρόπο οι τουρκικές θέσεις ήταν το διάβημαπου έκανε η ελληνική πρεσβεία στην Άγκυρα προς το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών για την ενέργεια της γειτονικής χώρας να εκδώσει οδηγίες Navtex (ναυτιλιακές οδηγίες αντίστοιχες των αεροπορικών notam) για τις συμπληρωματικές εργασίες που πρόκειται να πραγματοποιήσει το ιταλικό ερευνητικό πλοίο «Explora» σε θαλάσσια περιοχή ελληνικής (νότια του Καστελόριζου) δικαιοδοσίας.
Όπως είναι γνωστό, στις 12 Μαρτίου το πλοίο «Explora», το οποίο είχε λάβει άδεια από τις ελληνικές αρχές για να πραγματοποιήσει έρευνες για την πόντιση καλωδίου οπτικών ινών που θα συνδέει το Ισραήλ με την Ιταλία, παρενοχλήθηκε από τουρκική κορβέτα. Το τουρκικό πολεμικό πλοίο υποχρέωσε το «Explora» να αποχωρήσει υποστηρίζοντας ότι η άδεια που είχαν εκδώσει οι ελληνικές αρχές δεν έχει ισχύ διότι η περιοχή αυτή ανήκει στην τουρκική υφαλοκρηπίδα.
Μία βδομάδα αργότερα το «Explora» επρόκειτο να περάσει ξανά σε περιοχές της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και η Τουρκία εξέδωσε Navtex – οδηγία προς ναυτιλλομένους – για τις έρευνες. Δηλαδή η Τουρκία έδωσε άδεια για έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα!!!
Κατόπιν όλων αυτών, το ελληνικό ΥΠΕΞ έδωσε οδηγίες στην πρεσβεία της χώρας στην Άγκυρα να προβεί στο σχετικό διάβημα. Όταν ο εντεταλμένος υπάλληλος της πρεσβείας πήγε στο τουρκικό ΥΠΕΞ για να διαμαρτυρηθεί, έλαβε την απάντηση την οποία περιγράψαμε παραπάνω και την επαναλαμβάνουμε συνοπτικά:
♦ Το Καστελόριζο επικάθεται στην τουρκική υφαλοκρηπίδα.
♦ Δεν έχει δικαίωμα στον ορισμό ΑΟΖ.
♦ Και ότι η Τουρκία έχει ενημερώσει (και πείσει) την όμορη Αίγυπτο για τις θέσεις της και γι’ αυτό σταμάτησαν οι ελληνοαιγυπτιακές συνομιλίες για την οριοθέτηση των θαλάσσιων οικονομικών ζωνών των δύο χωρών.
«Δηλώστε την ΑΟΖ»
Τα εν λόγω περιστατικά με το ιταλικό πλοίο «Explora», τα διαβήματα και τις τουρκικές απαντήσεις περιγράφουν, όπως υπογραμμίζουν με ανησυχία έμπειροι Έλληνες διπλωμάτες, το αδιέξοδο της πολιτικής των διευθετήσεων με κάθε κόστος, που έχει υιοθετήσει και προωθεί ο Γ. Παπανδρέου.
Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι η Άγκυρα έχει ξεκαθαρίσει πως το θέμα του Καστελόριζου δεν περιλαμβάνεται στις ελληνοτουρκικές συζητήσεις για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο. Κατά συνέπεια, όπως σημειώνουν οι ίδιες πηγές, η ελληνική κυβέρνηση έχει συμφωνήσει για την εξέλιξη μιας συζήτησης η οποία οδηγεί στη διανομή ή συνδιαχείριση του Αιγαίου και ταυτόχρονα δημιουργεί μια νέα γκρίζα ζώνη επί της ελληνικής ΑΟΖ στο Καστελόριζο.
Παράγοντες της ελληνικής διπλωματίας (εκτός κυκλώματος Δρούτσα, συμβούλων και λοιπών χειροκροτητών) υπογραμμίζουν ότι είναι ακατανόητη η σιωπή με την οποία η ελληνική κυβέρνηση αντιμετωπίζει όλες αυτές τις κινήσεις της Τουρκίας, η οποία μεθοδικά φροντίζει για το «γκριζάρισμα» της ελληνικής ΑΟΖ στην περιοχή του Καστελόριζου.
Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι θα ήταν περισσότερο αποτελεσματικό για την προώθηση των ελληνικών συμφερόντων και θέσεων στην περιοχή αν ο υπουργός Εξωτερικών, εκτός από δενδροφυτεύσεις, φρόντιζε και για την ανακοίνωση της δήλωσης της ελληνικής ΑΟΖ λαμβάνοντας υπόψη τα δικαιώματα που από το διεθνές δίκαιο έχει το Καστελόριζο!