Στο μνημονιακό πνεύμα των καιρών μας, η κυβέρνηση αποφάσισε με συνοπτικές διαδικασίες την κατάργηση πάνω από χιλίων σχολείων με πρόσχημα την βελτίωση του παραγόμενου εκπαιδευτικού έργου. Βέβαια δεν χρειάστηκαν παρά λίγες ημέρες για να αποδειχτεί ότι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, είτε, κυρίως στα αστικά κέντρα, οι συγχωνεύσεις οδηγούν σε κορεσμό και δυσλειτουργίες λόγω αύξησης του όγκου των μαθητών ανά σχολείο, είτε στην ιδιότυπη εκπαιδευτική «αστυφιλία» ερημώνοντας περαιτέρω τα χωριά, ιδιαίτερα τα ορεινά, στερώντας τους κι αυτή την εναπομείνασα κοινωνική πνοή.
Στον αστικό ιστό, μοιάζει να εγκαταλείπεται οριστικά η προοπτική της γενικευμένης λειτουργίας του ολοήμερου σχολείου. Με μια καθαρά λογιστική προσέγγιση αναζητούνται τρόποι συγχωνεύσεων σχολείων, με τις υπάρχουσες κτιριακές, και τεχνολογικές υποδομές να μην επαρκούν για τον αναγκαίο, εύρυθμο παιδαγωγικό ρυθμό. Ακόμα και η φαινομενικά λογική διοικητική συνδιαχείριση συστεγαζόμενων σχολείων, δεν θα οδηγήσει σε επαρκείς οικονομίες κλίμακας, αλλά πιθανότατα θα εντείνει την ανοργανωσιά, με επικάλυψη αρμοδιοτήτων και συγκρούσεις, έχοντας ως θύματα μαθητές και εκπαιδευτικούς.
Στην περιφέρεια οι επιπτώσεις θα είναι εντονότερες και πιο πολύπλευρες. Δεν είναι μόνο η ταλαιπωρία και το κόστος των καθημερινών μετακινήσεων (μάλλον αγνοεί η Αθηναϊκή διοίκηση τη συχνά οικτρή λειτουργία των μέσων μαζικής μεταφοράς, εκτός των τειχών!). Δεν είναι μόνο ο κοινωνικός και οικονομικός μαρασμός ακόμα και ευαίσθητων εθνικά περιοχών (μικρά νησιά, παραμεθόριος).
Είναι κυρίως ότι εμπεδώνεται στην Ελληνική κοινωνία μια λογική νέου κύματος αστυφιλίας με εκπαιδευτικό μανδύα, αυτή τη φορά. Αντί να τα ενισχύουμε διοικητικά και οικονομικά, όπως υποτίθεται ότι θα έπρεπε να γίνεται μέσω των αυτοδιοικητικών μεταρρυθμίσεων και τη χρήση του ΕΣΠΑ, οδηγούμε μικρά χωριά, ορεινά σημεία σε ερήμωση και περιθωριοποίηση.
Στην εποχή του διαδικτύου, της ευρύτατης διάχυσης και της ευκολίας πρόσβασης στην πληροφορία, των εναλλακτικών τρόπων επικοινωνίας και του ηλεκτρονικού βιβλίου, είναι παράταιρο να θεωρούν ότι η πεμπτουσία της εκπαιδευτικής διαδικασίας βρίσκεται σε νέες μορφές μαζικοποίησης, Όπως είχαμε επισημάνει και παλιότερα βασικός στόχος της παιδείας δεν μπορεί να είναι πλέον μόνο η μετάδοση της όποιας γνώσης, αλλά η εντονότερη κοινωνικοποίηση και συνείδηση ενεργού πολίτη που θα πρέπει να αποκτήσουν οι νέοι.
Κι αυτό επιτυγχάνεται μέσα από την ανάδειξη των αξιών, και τη συμμετοχή σε ποικιλία δραστηριοτήτων που αναδεικνύουν και εξελίσσουν τα βασικά στοιχεία που διαμορφώνουν έναν δημιουργικό, συνειδητοποιημένο πολίτη. Ενός πολίτη που αναζητεί μέσα από τη γνώση και τη δράση την προσωπική και κοινωνική εξέλιξη. Σε αυτό το επίπεδο εμπειριών θα μπορούσαμε να αναζητήσουμε τις συνέργιες και τη διασύνδεση των σχολειών, όχι στην ομογενοποίηση και την αναγκαστική αστικοποίηση.
Κι αυτό επιτυγχάνεται μέσα από την ανάδειξη των αξιών, και τη συμμετοχή σε ποικιλία δραστηριοτήτων που αναδεικνύουν και εξελίσσουν τα βασικά στοιχεία που διαμορφώνουν έναν δημιουργικό, συνειδητοποιημένο πολίτη. Ενός πολίτη που αναζητεί μέσα από τη γνώση και τη δράση την προσωπική και κοινωνική εξέλιξη. Σε αυτό το επίπεδο εμπειριών θα μπορούσαμε να αναζητήσουμε τις συνέργιες και τη διασύνδεση των σχολειών, όχι στην ομογενοποίηση και την αναγκαστική αστικοποίηση.